Vazirligi I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

Monopol raqobat va mukammal raqobatga

2. 
   rasmda Monopolistik raqobat sharoitidagi uzoq muddatli muvozanat va mukammal raqobatdagi uzoq muddatli muvozanat taqqoslangan. Monopolistik raqobat va mukammal raqobat sharoitida ikkita farq mavjud: ortiqca imkoniyat va va qo`shimcha qiymat.
   

1. 
   chizmada Monopolistik raqobatlashgan bozordagi uzoq muddatli muvozanatni ko`rsatyapti, (b) chizig`i esa mukammal raqobatlashgan bozordagi uzoq muddatli muvozanatni ko`rsatyapti. Bunda ikki tofovut mavjud.
   

• 
  mukammal raqobatda firma samaradorlik shkalasida ishlab chiqaradi, bunda o`rtacha umumiy harajat minimallashtirilgan. Farqli o`laroq Monopolistik raqobatlashgan firma samarodorlik shkalasidan kam bo`lgan miqdorda maxsulot ishlab chiqaradi.
  
• 
  maxsulot narxi mukammal raqobat sharoitida chekli harajatga tenglashadi, biroq narx Monopolistik raqobatdagi chekli harajatdan baland.
  

4-rasm Mukamm_Qal va Monopolistik raqobat _Q

Ortiqcha imkoniyatlar. Bozorga erkin kirish va chiqish har bir Monopolistik raqobatlashgan bozordagI firmanini talab egri chizig`i va o`rtacha harajatlari egri chizig`ining bir-biriga tegib turishiga olib keladi. 4 – rasmning (A) chizmasida ishlab chqilgan hajm bu nuqtada o`rtacha umumiy harajatlarni minimallashtiriladigan hajmdan kechikligi ko`rsatilgan. Shunday qilib, Monopolistik raqobatlashgan sharoitda firmalar o`zining o`rtacha harajatlar chizig`ining pastga qarab og`ayotgan qismida ishlab chiqaradi. Shu yo`snda Monopolistik raqobat mukammal raqobatdan keskin farq qiladi. (B) chiziqda ko`rinib turibdiki, raqobatlashgan bozorga erkin kirish va chiqish firmani ortacha umumiy harajatlarining minimal nuqtasida ishlab chiqaradi.
O`rtacha umumiy harajatlarni minimallashtiradigan ishlab chiqarish xaimi korxonaning samaradorlik shkalasi deb ataladi.
Uzoq davrli muddatda mukammal raqobatlashgan korxonalar samaradorlik shkalasida ishlab chiqaradi Monopolistk raqobatdosh korxonalar esa ko`rsatgichdan past darajada shlab chqaradi. Korxonalarni Monopolistik raqobat ostida ortiqcha hajmi bor deyshadi. Boshqacha qilib aytganda Monopolistik raqobalashuvchi firma, mukammal raqobatdosh firmaga o`xshamagan xolda ishlab chiqarilgan hajmni oshirishi va maxsulotni o`rtacha harajatini kamaytirshi mumkin. korxona bu imkniyatdan voz kechadi, chunki bu qo`shimcha ishlab chiqarishni sotish uchun, naxni kesishga to`g`ri keladi. Monopolistik raqobadchi uchun ortiqcha hajm bilan ish tutish unga ko`proq foydalidir.