Vazirligi I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

Reklama haqidagi baxslar

Jamiyat reklamaga tegishli manbaalarni bexuda sarflaydimi. Reklamaning




²² N. Gregory Mankiw Principles of Microeconomics, 7e p. 355
ijtimoiy ahamiyatga ega qiymatini hisobga olish murakkab va iqtisodchilar orasida qizg`in baxs yaratadi. Keeling baxsning ikkala tomonini ko`rib chiqaylik..
Reklama tanqidi. Reklama tanqchilar firmani va insonlar didlarini boshqarish. Reklamalarning ko`pgina qismi psixologik xarakterga ega. Faraz qiling misol uchun televidenieda biror ichimlikni reklama qildi. Reklamada ko`pincha tomashabinga tovar narxini yoki sifatini aytmaydi, aksincha u chiroyli, quyoshli kunda , plyajda qo`llarida yengil ichimlik idishlari bor bahtli insonlar guruhini ko`rsatishi mumkin. Ularning. Reklamaning maqsadi ongli habarni yetkazib berish: “Agar bizni maxsulotimizni ichsangiz siz ham ko`plab do`stlarga ega bo`lishingiz mum kin”. Reklama tanqchilari shuni baxs qiladiki bu daromadli g`oyalar mavjud bo`lmagan xoxishni yaratadi.
Tanqidchilar shuni uqtiradilarki, reklama raqobatini murakkablashtiradi. Reklama qilayotganlar iste’molchilarga o`tkazmoqchi bo`layotgan tovarni boshqa tovardan ajralib turishiga ishontirmoqchi bo`ladi. Maxsulot turliligining tasavvurini oshib borayotganidan va brent ishonchliligini yetkazib berayotganligi orqali reklama qiluvchilar o`xshash tovarlar o`rtasida narx xilma – xilligiga ham to`xtalishadi. Kam elastik talab chizig`i bilan har bir firma o`zining chekli harajatida yuqori narxni qo`yadi.
Reklama himoyasi. Reklama himoyachilari firmalar reklamalarni haridorlarga ma’lumot yetkazib berish uchun ishlatadi deb ta’kidlaydi. Reklama sotuv uchun tovar narxi haqida xabar beradi.
Yangi mahsulotlarning borligi va chakana do`konlar joylashuvi haqida ma’lumot beradi. (Bu ma’lumot iste’molchilarga tovar tanlab olishlariga yordam beradi) Shunga ko`ra resurslarning bozor taqsimoti samaradorlini oshiradi.
Himoyachilar reklama raqobatini taminlaydi deb aytadi. Reklama haridorlarni bozorda mavjud bo`lgan barcha firmalar haqida to`la ma’lumot berishi sabali iste’molchilar osongina narhlarni farqlashi imkoniyatiga ega bo`ladi. Shunga ko`ra firmalarning bozor ustidan hukmronligi kamayadi.
Vaqt o`tishi bilan siyosatchilar, reklama haqiqatdan ham raqobatni kuchaytiradi degan qarorga kelishdi. Qo`shimchasiga reklama yangi firmalarga
kirish uchun osongina yordam beradi. Chunki haridorlarni boshqa mavjud firmalardan jalb qilishi ahamiyatli. Bir muhim misol reklama boshqaruvining aniq kasblarga – yuristlarga, doktorlar va farmatseftlar soxasida reklamani to`xtatib qo`ydi, go`yoki bu profissional ma’naviyatga to`g`ri kelmas ekan. So`nggi yillarda bunday cheklovlar bekor qilindi va bu guruhlar davlat xukumatini prfissional reklamasi deb atalgan. Yaqin yillarda sud qarori bu cheklovlarning reklamada yuqori effektlari deb qisqartirilgan raqobat deb aytishni qaror qilishdi.
Ular shuningdek reklamani ushbu kasb egalari tomonidan taqiqlaydigan ko`plab qonunlarni o`zgartirishdir.