Vazirlar mahkamasi huzuridagi toshkent islom universiteti xodjayeva m. S

umumiy va individual xususiyatli 
arxitekturaga 
ega. Individual xususiyatlar faqat konkret modelda bo'ladi va 
uning qolganlaridan ajratib turadi. Ko'pgina kompyuterlar 4 va 5 avlodga tegishli 
bo'lgani uchun Fon-Neyman arxitekturasi deb atalmish umumiy arxitektura 
xususiyatlari ham bordir. 
Umumiy arxitektura xususiyatlari 
va printsiplari qatoriga quyidagilar 
kirishi mumkin: 
a) saqlanuvchi dastur printsipi bunga muvofiq programma kodi va uning 
ma'lumotlari RAMda 1 ta adres muhitida joylashadi; 
b) mikrodasturlashtirish printsipi –bu printsip mohiyati shundan iboratki, mashina 
tili oxirgi substantsiya emas, ya'ni mashinadagi jarayonlarni fizik amalga 
oshirmaydi. Protsessor tarkibiga mikrodasturni boshqarish bloki kiradi. Bu 
blokda har bir "mashina komanda"si uchun harakat signallari nabori bor. Berilgan 
mashina kodini fizik darajada amalga oshirish uchun mana shu harakat signallari 
generatsiya qilinadi; 
v) xotiraning chiziqli mohiyati.
Xotira yacheykalarining yig'indisi. Ularga ketma-ket ravishda 0,1,2,..., nomerlar 
(adreslar) beriladi. 
g) dasturlarni ketma-ket bajarilishi programmalarning to'g'ri chiziqli bajarilish 
yo'lini o'zgartirish uchun yoki tarmoqlanishini amalga oshirish uchun maxsus 
komandalarni ishlatish zarurdir. Ular shartli va shartsiz o'tish komandalari 
deyiladi. 
1.
Protsessor nuqtai nazardan "ma'lumotlar" va "komandalar" o'rtasida 
prinsipial farq yo'qdir. Ma'lumotlar va mashina komandalari xotirada 0 va 1 lar 
ketma-ketligi ko'rinishida turadi. Bu xususiyat oldingisi bilan bog'liqdir. 
Protsessor xotira yacheykalaridagi ba'zi ketma-ketliklarni bajarayotib, har doim 
uni mashina komandasining kodi sifatida qabul qilishga harakat qiladi.

---

6 
Individual arxitektura xususiyatlari va printsiplari