Вақт фалсафаси

Агар бир вақтнинг ўзида иккита рақиб билан курашишга тўғри келиб қолса, унда заифроқ рақиб билан бирлашиб, кучли рақибга қарши курашган тўғрироқ бўлади. Айнан шу фикрга мунозара юритишнинг энг муҳим қоидаси асосланади – рақибнинг далилларини доимо нишонга олиб туриш лозим, аммо курашни асосий тезиснинг қайсидир оқибатини рад этишдан бошлаш керак. Оқибатни рад этиш бошланғич кўрсатманинг ўзини шубҳа остига қўяди, рақибнинг энг заиф жойига зарба беришдан бошлаш лозим.

• Агар бир вақтнинг ўзида иккита рақиб билан курашишга тўғри келиб қолса, унда заифроқ рақиб билан бирлашиб, кучли рақибга қарши курашган тўғрироқ бўлади. Айнан шу фикрга мунозара юритишнинг энг муҳим қоидаси асосланади – рақибнинг далилларини доимо нишонга олиб туриш лозим, аммо курашни асосий тезиснинг қайсидир оқибатини рад этишдан бошлаш керак. Оқибатни рад этиш бошланғич кўрсатманинг ўзини шубҳа остига қўяди, рақибнинг энг заиф жойига зарба беришдан бошлаш лозим.

Конфликт ва баҳсларда ғалаба қозонишга шароит яратувчи яна бошқа усуллар ҳам мавжуд (қарорни чўзиш, мажбурий вазият вужудга келтириш ва ҳакозалар), уларнинг барчаси ҳам муносиб ва одоб юзасидан эмас, аммо уларни ўз вақтида аниқлаб олиш ва ҳимояга тайёр туриш-бошқарув санъати соҳасида професионал бўлган одамнинг бурчидир.

• Конфликт ва баҳсларда ғалаба қозонишга шароит яратувчи яна бошқа усуллар ҳам мавжуд (қарорни чўзиш, мажбурий вазият вужудга келтириш ва ҳакозалар), уларнинг барчаси ҳам муносиб ва одоб юзасидан эмас, аммо уларни ўз вақтида аниқлаб олиш ва ҳимояга тайёр туриш-бошқарув санъати соҳасида професионал бўлган одамнинг бурчидир.
• Ва сиз барибир шу мажорога жалб қилиндингизми, у ҳолда баҳсни муносиб олиб боринг, оппонентга ва унинг тутган йўлига ҳурмат кўрсатинг, душманни дўстга айлантиришга ҳаракат қилинг-дўстни ишонтириш осонроқ.
• Сизнинг далилларингиз ва мантиқингиз билан бурчакка сиқиб қўйилган оппонент хавфли бўлиши мумкин, баҳсдан унга, “ўз юзини сақлаб қолган ҳолда” чиқишига имкон беринг-агар йўлбарсни тутиб олишга муяссар бўлган бўлсангиз, уни думидан ушлаб турманг, қочишига қўйиб беринг.