Vaonolins t n ‘vasaiivs 'V'Q ‘лзаун. Ог ~S'N 0 ‘zbekist0n respublikasi oliy va

JIZZAX DPI
INV № « Ш З & З
AXBO RO T RE8U RS MARKAZI

---

Qadimgi Xitoy tibbiy manbalari (er. av. VIII asrga oid «Ichki olam 
haqidagi kitoblar»)dan ma’lum bo‘lishicha, bosh organ «tana knya- 
zi» bu yurak bo‘lib, hayotiy jarayonlar asosan havosimon Si elementi 
bilan bog‘liq. Tanadagi boshqa elementlar bilan aralashib, Si fiziologik 
jarayonlami va psixik fe’lni bajaradi deb hisoblangan. «Yurak fikr- 
ni harakatlantirgani uchun u fikrimiz asosi, jigar esa xissiyotlarimiz 
asosidir» deb ta’kidlaydi, qadimgi Xitoy tabiblari. Tabiblar o‘sha 
davrdayoq temperament haqidagi ma’lumotni yaratdilar. Bu ma’lu- 
motga ko'ra temperament 3 ta element: Havosimon Si elementi, qon 
va balg‘amning miqdoriga bog‘liq bo‘ladi.
1. Agar qon ko‘p bo‘lsa: odam kuchli yo‘lbarsdek jasur bo‘ladi.
2. Agar Si elementi ko‘p bo‘lsa: odam maymun kabi beqaror, 
harakatchan bo‘ladi.
3. Agar shilimshiq modda ko‘p bo‘lsa, odam kamharakat sust 
bo‘ladi.
Xuddi Hindistonda bo‘lgani kabi er. av. I-ming yillikning o‘rtalarida 
paydo boMgan Xitoy falsafasi maktablari o‘zining etik yo‘nalishi bilan 
ajralib turadi. Shunday maktabning eng yirigi Lao-Szi asos solgan 
maktab hisoblangan.