Vakuumda elektr togi

Sane:
Pa’n: Fizika.
Klass: 8
Tema: 3-tema: “Vakuumda elektr togi.”

Sabaq barisin amelge asiriw texnologiyasi.
Talimiy maqseti: Vakuumda elektr togi, termoelektron emissiya anod, katod haqqinda magliwmatlar beriw.
Tarbiyaliq maqseti: Oqiwshilarg’a milliy ideya ham watan suyiwshilik tuyg’ularin sin’dirip bariw.
Rawajlantiriwshi maqset:Oqiwshilardin’ pange bolg’an qizig’iwshilig’in arttiriw, algan bilimlerin amelde qollaniwdi uyretiw.
Sabaq turi: Dasturiy emes.
Metod:Blic soraw,Zehnli matn, Suxbat metodi, Esse metodi
Sabaqtin’ blok sxemasi:

1	Sho’lkemlestiriw	3 minut
2	Uyge tapsirmani soraw	10 minut
3	Taza temani tusindiriw	20 minut
4	Bekkemlew	10 minut
5	Uyge tapsirmasin beriw	2 minut

1.Sholkemlestiriw. Klassqa kirip oqiwshilar menen salemlesemen, klass tazaligina, oqiwshilardin formasina qarayman, qatnasti barlayman.

2.Uyge tapsirmani soraw. Uyge tapsirmani sorawda
“Blic-soraw” ham Fizikaliq diktant metodlarinan paydalanamiz.
“Blic-soraw”
(“Blic”(inglizshe)-tezkor, bir zumda) metodi berilgen sorawlarg’a qisqa ,aniq, tez juwap qaytariwg’a uyretiwshi metod bolip esaplanadi. Sorawlar o qitiwshi
tarepinen duziledi ham berilgen sorawlarg’a jeke yaki topar bolip juwap qaytariwi mumkin.
“Blic-soraw” metodin amelge asiriw texnologiyasi

“Zehnli matn”
Bul metoddan paydalang’anda oqiwshilardin uyge tapsirmag’a berilgen temani bekkemlew ushin qollaniladi. Bunin’ ushin oqiwshilarg’a tekst jazilg’an qag’az tarqatiladi. Ayirim sozler o’zgertirip qoyiladi. Oqiwshilar bolsa usi o’zgertirilgen sozlerdi tabiwlari kerek boladi tomendegi kesteni toltiriwlari kerek.

Qatesi	Tuwrisi
1
2
3
4

3. Taza temanin’ mazmuni.
Tema: “Vakuumda elektr togi”.
Naydin’ ishindegi gazdi arnawli nasosta sorip , ondagi gaz molekulalari sanin sonday dárejege jetkiziw múmkin, bunda gaz molekulalari bir diywaldan ekinshi diywalǵa derlik bir-birimen soqliǵispastan jetip baradi. Naydaǵı gazdiń bunday halati vacuum dep ataladı.
Amerikalı fizik Tomas Edison vakuumda elektr toǵinıń ótiw processin úyrengen. Ol eki elektrod ornatılǵan shiyshe kolba ishinde vakuum payda etip, elektrodlardıń birewin tok dereginiń oń polyusina jalǵaǵan. Dáslep, ol strelkası ózgermegenligin kórip, vakuumnan tok ótpeytuǵınlıǵın baqlaydı. Soń tok dereginiń teris polyusına jalǵanǵan elektrod qızdırılǵanda vakuumda elektr toǵınıń payda bolǵanlıǵın, yaǵnıy galvanometer strelkasınıń awısıwı vakuumnan tok ótetuǵınlıǵıntastiyqlaydı.



Qızdırılǵan metallardan elektronlardıń ajıralıp shıǵıwı termoelektron emissiya dep ataladı.

Demek vakuumda payda bolǵan elktr toǵı qızdırılǵan elektronlar aǵımınan ibarat.
Qızdırılıp atırǵan elektrodti katod dep ataymız, ham ol tok dereginiń teris polyusına jalǵanadı. Suwıq elektrod bolsa, anod dep ataladı ham ol derektiń oń polyusına jalǵanadı.
4. Taza temani bekkemlew.
Taza temani bekkemlewde “Suxbat” ham “Esse “ metodlarinan paydalanamiz.
“Suxbat “ metodi-bul metoddin tiykarg’I waziypasi qiziqtiriw, oqitiwshi tarepinen berilgen sorawlar oqiwshilardi oylantirip, bugingi otilgen temani takirarlap aliw mumkinshiligin beredi. Talim aliwshilar oqitiwshi menen tendey piker almasip sabaqti juwmaqlaw ham uliwmalastiriw joli menen jan’a bilimlerdi tez ozlestirip aladi.
“Esse” metodi.
Esse francuz tilinen awdarg’anda “tajiriybe, andaza “ manislerin bildiredi. Esse bul uyrenilip atirg’an temadan bilimlerdi uliwmalastiriw maqsetinde sabaq aqirinda 5 minut aralig’inda otkiziledi. Bul metodde oqiwshilardin’ temag’a tiyisli ozlerinin’ pikirlerin bayan etedi.

5.Uyge tapsirma beriw. 131 bet, 24- shinig’iw