Va uning tashkil etilishi. Mobil aloqa texnologiyalari. Internet xizmatlari. Reja

Internetning asosiy tushunchalari 
Internetra oid muhim bo'lgan ba'zi bir tushunchalar izoxini keltiramiz. DNS server DNS 


server

 

Protokol: bu kompyuterlar orasidagi aloqa o'rnatilishida, ma'lumotlarni kabo'l qilish va 
uzatishda foydalaniladigan signallar standartidir. Ya'ni kompyuterlar protokol yordamida biri - 
biri bilan bog'lanadi. Protokol to'g'ri bo'lsagina, kompyuterlar urtasida aloqa o'rnatiladi. Bu 
kompyuterlarning bog'lanish tartibi yoki standartidir. 


Server: bu boshqa kompyuter yoki programmalarga xizmat ko'rsatadigan kompyuter yoki 
programmadir. Ya'ni boshqa kompyuterlarga uzining fayllaridan foydalanishga ruxsat beruvchi 
kompyuter Server xisoblanadi. Bitta kompyuterda bir nechta server ishlashi mumkin. Masalan, 
FTP, WWW, elektron pochta serverlari. 


Mijoz: Server resurslaridan va xizmatidan foydalanuvchi kompyuter yoki programmadir. 
Xuddi Server kabi, bitta kompyuterda birdaniga bir nechta mijoz ishlashi mumkin. Masalan, 
kompyuter fayl serverning mijozi bo'lishi mumkin (serverda joylashgan fayllardan foydalanishi), 
shu bilan bir vaqtda elektron pochta programmasida ishlashi mumkin. Ya'ni bir necha serverning 
mijozi bo'lishi mumkin. 

Marshrutlashtiruvchi: (Router). Marshrutlashtiruvchi Internetda ma'lumotlar oqimini 
qulay va yakin yo'l bilan manzilga etkazishni rejalashtiruvchi va amalga oshiruvchi 
programmalar majmuidir. 

Shlyuz: (Gateway) ma'lumotlarni uzatishning turli kaydnomalarini Internet foydalanadigan 
elektron pochtaning oddiy kaydnomasi SMTP ga (Simple Mail Transfer Protocol-elektron 
pochta uzatishning oddiy kaydnomasi) aylantiradigan kompyuter. Aslida shlyuz bu 
programmalar majmuidir. Bunda shlyuz maksadida foydalanadigan kompyuterga katta talablar 
kuyilmaydi. Buning uchun unda shlyuz vazifasini utaydigan programmalar bilan ishlash imkoni 
bo'lsa, bo'ldi xolos. Demak, ilgaridan uz lokal kompyuter tarmog'ingizda biror sistema bilan 
ishlab kelayotgan bo'lsangiz, uni Internetga ulamokchi bo'lsangiz ana shunday shlyuz 
programmani o'rnatsangiz etarli. 


Proxy: bir necha kompyuterning Internetga ulaniishni ta'minlovchi tizim. Proxy server 
odatda ko'p ishlatiladigan resurslarni saqlash imkoniyatiga ega. Internet da ba'zi bir 
ma'lumotlarga ko'pchilik murojaat qilgani uchun bu ma'lumotlarga oid serverga ulanish (navbat 
katta bo'lgani uchun) sekin bo'lishi mumkin. Shuning uchun ko'pchilik murojaat kiladigan 
serverlar nusxalari boshqa serverlarda xam saqlanadi. Bunday serverlar Proxy serverlar deyiladi. 
Proxy serverdan foydalanish imkoniyati odatda programmalarni o'rnatishda e'tiborga olinishi 
zarur. Xozirda ko'p Internet ma'lumotlarni ko'rish uchun MS Internet Explorerdan 
foydalanganda, unda Proxy programmasi orqali foydalanish nazarda tutiladi. 

URL: (Uniform Resource Locator) Internetra murojaat qilishning eng oddiy va qulay usuli 
bo'lib, u manzilni ifodalaydi. URL adresidan ixtiyoriy foydalanuvchi foydalanishi mumkin. Ya'ni 
bu adresdagi ma'lumotdan barcha foydalanuvchilar bir paytning uzida foydalanishi mumkin. 
URL kuyidagi formatga ega


: 
• bog'lanish exemasi> bu HTTP, FTP va Gopher lardir. 

faylning uzokdagi kompyuter fayl sistemasidagi tulik 

manzilini aniklaydi.Bu sxemaning ko'plab foydalanuvchilarga tanish bo'lgan boshqacha tasviri 
shunday ko'rinishga ega.