Ва ўрта махсус


Публицистик услуб лексик, морфологик ва синтактик хусусиятлари



Download 3,18 Mb.
bet22/133
Sana09.06.2022
Hajmi3,18 Mb.
#647641
TuriУчебное пособие
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   133
Bog'liq
Услубият (кулланма-тайёр)

Публицистик услуб лексик, морфологик ва синтактик хусусиятлари билан ҳам бошқа услублардан ажралиб туради. Ўзига хос кўчма маъноли сўзлар, яъни метафоралар, эпитетлар, ўхшатишлар, салбий ва ижобий маъноли сўзлар, тантанавор сўзлар публицистик услубнинг лексик хусусиятидир. Морфологик хусусиятлари сўз ясалишида кўзга ташланади. Бунда бошқа тилдан қабул қилинган сўзлар таркиби ўзбек тилидаги қўшимчалар билан алмаштирилади: спортчи, дилдош, тилшунос; - лик қўшимчаси билан сўз ясаш ҳам анчагина: илғорлик, омилкорлик, ҳамкорлик, фаоллик, бунёдкорлик, ишчанлик, унумдорлик.
Публицистик услубнинг синтактик жиҳатларига эътибор берадиган бўлсак, сўроқ гаплар, уюшиқ бўлакли гаплар, ундов гаплар, кириш бўлакли, кириш қурилмали гаплар, шахси умумлашган гаплар кенг қўлланилади.


Публицистик услубнинг асосий жиҳатлари

Публицистик услуб-нинг қўлланилиш доираси

Ижтимоий-иқтисодий, сиёсий, маданий муносабатларда; газета, журналларда фойдаланилади.

Нутқнинг вазифалари

Хабар бериш, ижтимоий аҳамиятга молик маълумотни ўқувчи, тингловчига бир вақтнинг ўзида таъсир қилиш йўли орқали узатиш

Услубий хусусиятлари

Мантиқийлик, образлилик, ҳиссийлик, баҳо бериш, даъват этиш, жўшқинлик, ҳаммабоп, яъни ҳамма тушунадиган

Тил воситалари

а) ижтимоий-сиёсий лексика;
б) эпитетлар, қиёслаш, метафора, лексик такрорлар, градация, фразеологизмлар (иборалар);
в) буйруқ ва сўроқ гаплар;
г) риторик сўроқ гаплар;
д) ёйиқ мурожаатлар
е) кириш сўзлар, сифатдош ва равишдош оборотлар, мураккаб синтактик конструкциялар.

Публицистик жанрлар

Газета ва журналларда мақолалар, очерк, репортаж, фельетон, ораторлик нутқи, суд нутқи, радио, телевидение, мажлисларда чиқиш, маърузалар.

Услубнинг асосий белгилари

Образлилик, аниқлик, тўғрилик, ишончлилик, мантиқийлик, ҳиссийлик, баҳо бериш, асослилик, даъват этиш, далилларнинг аниқлиги, жўшқинлик, ҳаммабоплик.

Лексик жиҳатлари

Ижтимоий-сиёсий лексикадан фойдаланиш; панд-насиҳат, этика, тиббиёт, иқтисод, маданият, психология каби умумий тушунчалар лексикасидан фойдаланиш

Бадиий ифода воситаларидан фойдаланиш

Троплар; мақол ва маталлар; услубий фигуралар; цитаталар; ҳажвия, сатира, ирония каби тил воситалари; фразеологизмлар; бадиий образлар; сўзлашув тилига оид сўзлар.

Синтактик хусусиятлари

Мураккаб қўшма гаплар, синтактик қурилмалардан фойдаланиш; буйруқ-истак майлидаги феъл-кесим ва ўтимли феълларни қўллаш.




Download 3,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish