O'tlarni pichan uchun o'rib olish va agrotexnika talabliiri. O'tlarni pichan uchun o'rib olishga' quyidagi asosiy talablar qo'yiladi. Pichanning ortiqcha maydalanishi, to'planishi, silkitilishi, ishqalanishi, turli aralashmalar qo'shi- lishi va ifloslanishining oldini oladigan o'rim-yig'im mashinalari kompleksidan foydalanish; har bir ishni eng qulay agrotexnikaviy muddatlarda bajarish va nobudgarchilikka yo'l qo'ymaslik; barcha o'rim-yig'im ishlarini ketma-ket
bajarish; ekilgan o'tlar pichanni o'rishda
togli sharoitda tabny о tlar, pichanni
o'rishda nishablikka ko'ndalang yurgizish; har qaysi mashinada bajariladigan ishni yuqori sifatli o'tkazish va boshqa o'rim-yig'im mashinalarining ishlashi uchun zarur sharoit yaratish: o'tlarni pastdan, bir tekis (tabiiy o'tlarni 6 sm va ekilgan- larni 8 sm balanddan) o'rish; o'roq mashinada va haskashda yig'ilgan to'g'ri chiziq bo'ylab yotqizib ketish; so'ligan o'tlarning hammasini yig'ib, uncha zichlamasdan to'g'ri shaklda uyumlash va sifatli qurishini taminlash; konditsion namlikda o'tlarni batamom yig'ishtirib olish kerak.
To'rt rotorli o'to'rgich 2.8.2-rasmda ko'rsatilgan. Uning qamrash kengligi 2,1 metr, yuqori hosilli va yotib qolgan o'tlarni o'rib, ikki qator uyumlaydi. 0,9 va 1,4 sinf traktorlari bilan 915 km/soat tezlikda ishlaydi.
O'tlar erta o'rilsa, ayrim pichanzorlami ikkinchi marta o'rish yoki bu yerda mol boqish yangidan o't o'sib chiqishi mumkin. Bunday o'tlar birinchi marta boshoqlash (g'alladosh o'tlar) yoki g'unchalash davrida (dukkakdosh o'tlar) o'rila boshlaydi va o'tlar orasida eng ko'plari gullay boshlaganda tugay boshlaydi. Bu muddatlarda o'rish ekilgan o'tlarning zararli begona o'tlardan tozalanishiga yor- dam beradi. O'tlar erta o'rilsa, barvaqt yetiladigan begona o'tlar yetilib, urug' tugib ulgurmaydi va o'tlar orasidan asta-sekin yo'qolib boradi.
Lekin bir maydondagi o'tlar har yili erta, ayniqsa, boshoqlash davrida olinaversa, yildan yilga hosili kamayib ketadi. Shu tufayli o'tlarni muttasil erta o'rib olish, ularning o'sishiga zararli tasir etmasligi uchun ular vaqt-vaqtida oziqlantiriladi va pichan o'rish tizimi to'g'ri amalga oshiriladi. O'tloqlarda pichan o'rish tizimi yillar bo'yicha o'rish muddatlariga ko'ra quyidagicha tashkil etiladi: boshoqlay boshlashi, boshoqlashi, gullay boshlashi, to'liq gul- lashi, urug'ning yetilishi.
1-maydalash apparati; 2tosqich; 3uzatish agregatni haydash yo'nalishi bo'ylab va ' mexanizmi; 4-yonaltiruvchi quvur; 5yuqongi kojux; 6kozerok.
Ikkinchi va undan keyingi yillarda nam saqlash maqsadida kuz-qish davrida sug'orish, yozda esa har o'rimdan keyin 13 marta sug'orish maqsadga muvofiqdir. Har galgi sug'orish normasi 450950 m3/ga.
Urug'lik o't ekib o'stirishda begona o'tlarga, zararkunanda va kasalliklarga qarshi kurash katta ahamiyatga ega. O'tlarga eng ko'p zarar yetkazadigan xavfli zararkunandalar fitonomus (beda barg filchasi), tuganak uzun burun, beda qan- dalasi, o'simlik bitlari (shira) hisoblanadi.
Beda kasalliklari bu oskoxitoz, zang kasalligi, bargning qo'ng'ir dog'lanishi, bedaning sariq dog'lanishi, un shudring va boshqalar.
Bu kasallik bedaning barg, yon shoxlari, poyasi, guli, dukkakdagi urug'i, shuningdek ildizining yuqori qismini zararlaydi.
Askoxitoz kasalligiga qarshi bedapoyani begona o't qoldiqlaridan tozalab, chiqindini yoqib yuborish kerak. Shuningdek, uraqqa 2 kg granazin yoki 2,5 kg M.T.D. preparati qo'shib dorilash kerak:
Un shudringiga qarshi kurashda qo'llaniladigan 1% li oltingugurt qaynatmasi (ISO) (40 kg/ga) ni 15002000 I suvga aralashtirib ikki muddatda, yani bi- rinchidan kasallik paydo bo'lishida, ikkinchidan 1015 kun o'tgandan so'ng qo'llaniladi.
Shuningdek, eng xavflisi beda zarpechagi hisoblanadi. Unga qarshi kurashda, yani ekilayotgan beda urug'ini yaxshilab tozalash kerak hamda bedapoyani zarpechak tushgan joylarini qo'lda o'rib olib, tashqariga chiqarib tashlash hamda uni yoqib yuborish kerak. Bundan tashqari go'nglarga aralashib ketmasligi kerak.
Ana shunday chora-tadbirlar bilan yetishtirilgan urug'lik bedadan yuqori hamda sifatli hosil olsa bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |