Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

3.2.
 
Dasturiy ta‘minot standartlari 
 
Dasturiy ta‘minot standartlari dasturiy ta‘minot sifatini boshqarishda muhim 
ahamiyatga ega. Oldin aytganimdek sifatni kafolatlashning asosiy qismi – dasturiy 
ta‘,minot  yoki  dasturiy  maxsulotni  yaratish  jarayoniga  oid  standartlarni  aniqlash 
yoki  tanlashdir. Bunday sifatni kafolatlovchi jarayon qismi sifatida shiningdek bu 
standartlarini  qo‘llab  quvvatlovchi  vosita  va  usullar  tanlanishu  mumkin. 
Standartlar  tanlangandan  keyin  standartlardan  foydalanish  va  ularni  kuzatilishini 
nazorat qiluvchi jarayonlar belgilanishi kerak. 
Dasturiy ta‘minot standartlari 3 sabaga ko‘ra muhimdir: 
1.
 
Standartlar  tashkilot  uchun  muhum  bo‘lgan  bilimdonlikni  aks  ettiradi. 
Ular tashkilot uchun eng yaxshi yoki eng mos keluvchi amalyot haqidagi bilimga 
asoslangan.  Bu  bilim  katta  miqdordagi  urinish  va  hatoliklar  natijasida  paydo 
bo‘ladi.  Standartni  yaratilishi  tashkilotga  bu  tajribadan  foydalanishni  va  avvalgi 
hatoliklarni qaytarmaslikka yordam beradi. 
2.
 
Satndartlar  “sifat”  qismlarni  boshqarishda  ma‘nosini  belgilashga  asos 
bo‘ladi.  Oldin  aytganimdek  dasturiy  ta‘minot  sifati  subyektiv  bo‘ladi  va 
standartlardan  foydalanib  siz  sifatning  kerak  darajasiga  erishilganligini  asoslab 
berasiz. Labatta bunda dasturiy ta‘minotning ishonchliligi, ishchanligi faydalanish 
qulaylugi  va  soddaligi  bo‘yicha  foydalanuvchilar  talablarni  aks  ettiruvchi 
normalarni belgilashga bo‘g‘liq. 
3.
 
Bitta  odam  boshlagan  ishni  boshqalar  uzluksiz  davom  ettirishida 
standartlar  yordam  beradi.  Bitta  tashkilot  doirasidagi  hamma  muhandislar  bir  xil 
usuldan  foydalanishini  stanadartlar  kafolatlaydi.  Demak  yangi  ishni  boshlashda 
o‘qitishga ketadigan harajatlar kamayadi. 
Dasturiy  ta‘minot  sifatini  boshqarishda  belgilanishi  va  ishlatilishi  mumkin 
bo‘lgan dasturlashning ikkita bog‘langan: 
1.
 
Maxsulot standartlari.
ular yaratilayotgan dasturiy maxsulotga oiddir. Ular 
ichiga  talablar  hujjarlarining  tuzulmasi  kabi  hujjatlar  standartlari,  obyektlar 

---

88 
 
sinfining belgilovchi izoxining standart sarlovhasi kabi hujjatlashtirish standartlari 
va dasturlash tili qanday ishlatilishini belgilovcha kod standartlari kiradi.
 
2.
 
Jarayon standartlari. 
Ular dasturiy ta‘minot yaratishda qanday jarayonlar 
bo‘lishini  belgilaydi.  Ula  o‘z  ichiga  yaratishning  eng  yaxshi  amalyotini  olishi 
kerak.  Jarayon  standartlari  ichiga  spetsifikatsiya,  dizayn  va  ratifikatsiya 
jarayonlarini,jarayonlarni  qo‘llab  quvvatlab  truvchi  vositalarni  tasniflari  va  bu 
jarayonlar vaqtida yozilishi shart bo‘lgan hujjatlar ta‘sniflari kirishi mumkin.