V. Gavel Kuchsizlar kuchi rtf

3
9

---

Сабзавот дўкони мудири (кўкатчи) пиёз ва сабзи растасига
“Бутун дунё
пролетарлари бирлашингиз!”
шиорини осиб қўйди.
Нега?
Кўкатчи дунёга нима демоқчи?
Наҳотки у дунё пролетарларини бирлаштириш ниятида бўлса?
Эълон мотиви қайси манзилга йўналтирилган?
Кўкатчи “пролетарлар бирлашуви” тушунчасини тафаккур қилганми?
Ўйлашимча,
кўкатчилар
шиорлар
маъноси
ҳақида
тафаккур
қилмайдилар ва алал оқибат шиорлар ёрдамида қарашларини ифода этиш
нияти ҳам йўқ. Ушбу тарғибот матоҳини бизнинг кўкатчимизга пиёз ва сабзига
қўшиб омбордан келтиришди ва у бошқалар қатори йиллар давомидаги одат
сифатида шиорни растасига осиб қўйди.
Шиорни осмаса у муаммолар гирдобида қоларди. Масалан: расталарни
жиҳозламагани учун танбеҳ олиши, ҳатто хоинликда айбланиши ҳам мумкин.
Ҳа, кўкатчи қоидага амал қилди, чунки бирор бир нарсага эришиш учун
режим қоидаларига риоя қилиши лозим; бу
“жамият билан уйғунликда”
яшаш ва хавфсиз ҳаётни кафолатлайдиган минглаб
“майда нарсалардан”
биридир. Кўриниб турибдики, кўкатчига шиорнинг семантик таркиби муҳим
эмас. Шиор мазмунини жамоатчиликка етказиш кўкатчининг мақсадига
кирмайди.
Албатта, юқоридаги таъкид билан унинг ҳаракатларида ҳеч қандай
маъно йўқ демоқчи эмасман. Кўкатчи ўз шиори билан ҳеч қандай маълумот
тарқатмаяпти деган хаёлга ҳам бормаслик лозим. Ушбу шиор шифрланган ва
аниқ йўналтирилган маълумотларга эга белги вазифасини бажаради.
Шиорнинг оғзаки шаклини қуйидагича ифодалаш мумкин:
“Мен, кўкатчи Х.У.
белгиланган макондаман ва нима қилишим кераклигини англайман; қандай
кутилган бўлса шундай ҳаракат қиламан; менга ишонишингиз мумкин ва
10

---

шахсиятимда хавф мавжуд эмас; мен бўйсунувчиман, шунинг учун тинч
ҳаётга ҳақлиман”.
Мазкур матности хабар, ўзининг аниқ манзилига эга: у “юқорига”, яъни
кўкатчининг бошлиқларига йўналтирилган ва айни пайтда