В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

26.4.1-расм. Халқаро капитал миграциясини тартибга солиш
ТТХ И ни халқаро дараж ада тартибга солиш нинг асосий ш акли 
халқаро инвестицион ш артномалар хисобланади. Халқаро инвестицион 
ш артномаларнинг моҳияти ш ундаки, улар икки ва кўп томонлама миллий 
давлатларнинг инвестиция сиёсатларини мувофикдаштириш ва халқаро 
инвестициялар сохасида тартибга солишнинг умумий қоидаларини ишлаб 
чиқишдан иборат.
472

---

Халқаро инвестицион шартномалар кдтнашчилар таркибига кўра икки 
томонлама, минтақавий ва кўп томонлама бўлиши мумкин10.
Икки томонлама инвестицион шартнома икки мамлакат ҳукуматлари 
ўртасида инвестицияларни амалга ошириш мақсадида тузиладиган махсус 
шартномадир.
Минтақавий инвестицион шартнома — бир минтакавий гуруқга 
кирувчи мамлакатлар хукуматлари ўртасида инвестицияларни амалга оши­
риш хусусида имзоланадиган махсус шартнома. Минтакавий шаргно- 
маларнинг предмети бўлиб инвестицион режимни ўрнатиш, инвесторларга 
кафолатлар бериш, инвестицион низоларни тартибга солиш, минтақа 
ичида капитал, технология, малакали ишчи кучининг ҳаракати учун кулай 
эркинликни таъминлаш хисобланади.
Кўп томонлама инвестицион шартномалар манфаатдор мамла­
катларнинг инвестицион ҳамкорликда қатнашиши ва аъзоларни кенг 
миқёсда қамраб олишни кўзда тутади.
Халкаро инвестицион шартномалар қатнашчилари сифатида миллий 
хукумахлар ва Жаҳон савдо ташкилоти (ЖСГ), Иқгисодий ҳамкорлик ва 
таракқиёт ташкилоти (HXJT), Халқаро меҳнат ташкилоти (ХМТ) каби 
халқаро иқгасодий ташкилотлар қатнашиши мумкин.
Таҳлиллар кўрсатишича, фақат 2010 йилда 187 та янги халқаро 
инвестицион шартномалар тузилган бўлиб, йилшшг охирига келиб жами