В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

мулкчиликка ва ривожланган индустриал секторга асосланган бозор 
иқгисодиётига эга 
мамлакатлар 
киради. 
Жумладан, 
2002 
йилда 
ривожланган мамлакатларда дунё аҳолисининг 15,4% и, яъни “олтин 
миллиард” деб аталувяи 1 млрд. киши яшаган ва улар ҳиссасига жаҳон 
ялпи маҳсулотининг 55,7% и ҳамда жаҳон товарлар ва хизматлар 
экспорта ни нг 74,8% и тўғри келган (2.1.1 -диаграмма).
2.1.1-диаграмма 
Ж аҳон иктисодиётининг таркиби, 2002 й.
(ж ам и га нисбатян ф оиз қисобвда)1
100
90
ВО
70
60
50
40
30
20
10
0
Жаҳон аҳолиеи таркибидаги 
Жаҳон ялпи ички 
Жаҳон товарлар ва
ул уш и
маҳсулотидаги уп уш н
хизматлар экслортидага
упуш и
а Ривожланган мамлакатлар а Ривожланаётган мамлакатлар а ў г и ш икгисодиёти мамлакатлари !
1 World Economic Outlook: September 2003. IMF, 2003. P. 164.
23

---

Ўтиш иқгисодиёти мамлакатлари 28 та давлатни ўз ичига олади. Ушбу 
мамлакатлар ривожланган индустриал баз ага эга ва режали маъмурий 
иқгисодиётдан бозор иқгисодиётига ўтиш билан боғлиқ ҳолда чу кур 
иқтисодий инқирозни бошидан кечираётган мамлакатлардир. Утиш 
иқтисодиёти мамлакатлари куйидаги икки гуруҳга ажратилади:
— Марказий ва Шарқий Европа мамлакатлари (15);
— Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги (МДХ) ва Монголия (13).
Ривожаланаётган мамлакатлар гуруҳи энг кўпсонли ҳисобланади ва
ушбу гуруҳга 125 та мамлакат киради. Ушбу гуруҳга кирувчи 
мамлакатларни иқгисодиёти қишлоқ хўжалик ва қазиб чиқариш саноатига 
асосланганлиги бирлаштиради. Ривожланаётган мамлакатларда қайга