V – Ma’ruza. Kimyoviy kinеtika va kimyoviy muvozanat

REAKSIYANING MOLEKULYARLIGI

 

Kimyoviy  o`zgarishlar  ro`y  berishida  reaksiyada  ishtirok  etuvchi  moddalar 

molekulalarining  o`zaro  to`qnashuv  jarayonida,  ya`ni  "elementar  akt"  da  bitta 

molekula,  ikkita  molekula  va  uchta  molekula  bir  vaqtda  baravariga  o`zaro 

to`qnashuvi ishtirok etishi mumkin. Shunga ko`ra reaksiya bir (mono) molekulyar, 

ikki (bi) molekulyar, uch (tri) molekulyar turlarga bo`linadi.

 

Monomolekulyar  reaksiya.

 Bunday  reaksiyalarda  kimyoviy  o`zgarishda 

bitta modda molekulasi ishtirok etadi. Umumiy ko`rinishda bu reaksiya:

 

---

A 

 V  +  S  +  D  bo`ladi.  Monomolekulyar  reaksiyalarga  ko`pchilik 

parchalanish:

 

N

2

O

5 

 

 NO

2 

+ NO + O

2

 

CaCO

3 

 

 CaO + CO

2

 

reaksiyalari misol bo`ladi.