Узлуксиз таълим тизимида малакали кадрлар тайёрлаш муаммолари

Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish

2021-yil
 
23-aprel 
348 
Б. Соғлиғим унчалик яхши эмас. (рад қилиш) Аммо сиз истасангиз,... (гумон) 
Қуйидаги диалогик вазият шикоятнинг маслаҳат, таклиф, ҳамдардлик, 
хайрихоҳлик, тасалли бериш кабилар билан ҳамроҳлигида кечмоқда. Бу ерда тиббий - 
соғлик юзасидан қилинган шикоят “соғлик, соғайиш” тематик гуруҳига мансуб 
“тилак” элементи билан қўлланилиши натижасида диалогик вазиятни вужудга келган.
А. Тишимда қаттиқ оғриқ бор. (шикоят) 
Б. Вой, бечора! (ҳамдардлик) менимча, сиз шифокорга боришингиз керак. 
(маслаҳат) Сизга ҳамроҳ бўлишим мумкин. (таклиф) 
А. Миннатдорман, қандай яхшисиз! (миннатдорлик) 
А. Билол (мурожаат), мен паспортимни йўқотиб қўйдим. Нима қиламан энди 
(шикоят)! (асабийлашиш) 
Б. Афсусдаман. (ҳамдардлик) лекин бу ҳаёт тугади дегани эмас-ку! (юпатиш) 
ҳали уни излаб кўрайлик. (таклиф) 
Мисолда келтирилган диалогик вазиятда мурожаат ва миннатдорлик 
элементларининг иштироки шарт бўлгани каби, нутқ этикети бирликлари сирасига 
киритилган, мурожаат этикети доирасида қабул қилинган асабийлашиш ёки 
маъқуллаш маъноларини англатувчи элементлар иштироки ҳам шартлидир.
Хизмат кўрсатиш соҳасида маиший шикоятнинг бир неча турлари мавжуд. 
Масалан: мижоз меҳмонхона, ресторан, сартарошхона, магазин, банк кабиларда 
хизмат кўрсатиш сервисининг сифатсизлиги юзасидан ҳақли равишда шикоят қилиши 
мумкин. Ушбу вазиятларда “узр сўраш” тематик гуруҳига мансуб бирликлар шикоят 
билан мантиқий кетма-кетликда қабул қилинган нутқ этикети доирасида 
қўлланилади. 
Фойдаланилган адабиётлар 
1. Тоирова Г.Ўзбек прагмалингвистикаси ўқув луғати.–Т:. 2016.–Б. 59
2. Бахчоян А.М. Разные точки зрения относительно термина “дискурс” // Актуальные 
вопросы современной науки. – Новосибирск: ентр развития научного 
сотрудничества, 2017. – Б. 152.