Узлуксиз таълим тизимида малакали кадрлар тайёрлаш муаммолари

Xattotlik. 
Xat yozish, kitob ko‘chirish san’ati juda ham keng qirralarga egadir. 
Mukammallik, go‘zallik namunasi, estetik didni tarbiyalashi va tasviriy ahamiyati bo‘yicha 
arab alifbosiga tenglashadigan xat turi yo‘q. O‘rta asr xattotlari shu darajada 
mukammmallikka erishdilarki, bularning natijasida bir necha yozuv turlari ixtiro qilindi. Bu 
yozuv turlarining yetti asosiy xili Markaziy Osiyoda tarqalganligi ma’lum (kufiy, suls, 
tavke, nasx, riqo, rayhoniy, taliq). Bu yozuv turlari ularni ijtimoiy – siyosiy hayotning, 
me’morchilikning va albatta, kitobot san’atining xilma – xil sohalarida turli davr va joylarda 
ishlatilishiga munosib ravishda moslashib, sayqal topib borgan. Har bir yozuv o‘zining 
estetik jihatdan mukammallligi bilan ajralib turadi. Zamonaviy xattotlik esa tasviriy san’at 
turlari bilan bog‘langan bo‘lib, so‘zlar mazmuni va mohiyatiga ko‘ra tegishli tasvirlar holida 
yozilgan (masalan, olma, kema, daraxt, qush va h.k). Shunga ko‘ra kitobot san’atida muhim 
rol o‘ynagan xattotlik yuksak badiiy – estetik ahamiyatda ega bo‘lgan.
Xattotlikni insonlarning ijtimoiy hayoti, madaniyati tarixida tutgan o‘rnini 
o‘quvchilarga kengroq ochib berish ularni barkamollik sari yetaklaydi. Ayniqsa, kitobot 
san’ati namunalarini tahlil etish, turli naqshinkor va syujetli tasvirlarni, xat turlarini 
o‘rganish, o‘quvchilarga Sharq miniatyuralari bilan xattotlik namunalarining uyg‘unligini 
ochib berish yaxshi pedagogik samara beradi. Albatta, bu jarayon maktablarda joriy etilgan 
o‘quv dasturlariga sig‘masligi mumkin. Shuning uchun ham bu yo‘nalishdagi
mashg‘ulotlarni maktabdan tashqari ta’lim muassasalarida qo‘llanilishi maqsadga 
muvofiqdir. Bu yerda pedagog o‘qituvchilarning bilim doiralarini hisobga olish ham muhim 
pedagogik omil hisoblanadi. Masalan, arab alifbosidan o‘qituvchi o‘quvchilarga xattotlik 
san’ati vositasida estetik tarbiya berishni amalga oshirishi mumkin, biroq bu holatda 
o‘quvchilardan muayyan malaka va fikr doirasiga ega bo‘lishi talab etiladi. Bolalarga 
beriladigan har qanday ma’lumotni ularning yoshidan va iqtidoridan kelib chiqqan holda 

---