Узлуксиз таълим тизимида малакали кадрлар тайёрлаш муаммолари

Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish

2021-yil
 
23-aprel 
341 
бўлажак касбий муҳитга мослашувчи, стрессли (ҳаяжонли) ҳолатларга тайёр ва 
улардан тез чиқа оладиган бўлиши лозим. 
 
 
MUAMMOLI TA’LIM ORQALI O‘QUVCHILAR IJODIY FAOLIYATINI 
SHAKLLANTIRISH
N.X.Hamdamova - Navoiy VXTXQTMOHM katta o‘qituvchisi 
 
Annotatsiya: 
Muammoli ta’lim afzalliklari, muammoli ta’lim orqali o‘quvchilar ijodiy 
faoliyatini shakllantirish,muammoli ta’lim mazmun mohiyati, muammoli vaziyat yaratish 
usullari. 
Аннотация:
Преимущества проблемного обучения, формирование творческой 
активности студентов через проблемное обучение, сущность проблемного обучения, 
методы создания проблемных ситуаций. 
Annotation:
Advantages of problem-based learning, the formation of students' creative 
activity through problem-based learning, the essence of problem-based learning, ways to 
create a problem situation. 
O‘qitishda muammoli ta’limdan foydalanish ham, ijodiy faoliyatni shakllantirishda 
samarali hisoblanadi. O‘quvchilarning biror-bir haqiqatni mustaqil izlashi va kashf etishi 
bilan bog‘liq bo‘lgan ta’lim metodlaridan evristik yoki tadqiqotchilik metodlari bilan birga 
o‘quvchilarni ijodiy fikr “laboratoriyasi”ga olib kiradigan jarayon ham asosiy ahamiyatga 
egadir. Muammoli ta’lim shu jihatdan bir qancha afzalliklarga ega: 
U o‘quvchilarni mantiqiy, ilmiy, didaktik, ijodiy fikrlashga o‘rgatadi. 
1. U o‘quv materialini ishonarli qiladi, bu bilan bilimlarning e’tiqodga aylanishiga 
ko‘maklashadi. 
2. U odatda, ancha ta’sirchan bo‘lib, chuqur intellektual his-tuyg‘ular, shu jumladan 
ko‘tarinki ruh, hissini o‘z imkoniyatlari va kuchiga ishonch tuyg‘usini vujudga keltiradi, 
shuning uchun u o‘quvchilarni qiziqtiradi, o‘quvchilarda ilmiy bilishga jiddiy qiziqishni
tarkib toptiradi. 
3.Haqiqat qonuniyatining mustaqil “kashf etilishi” olingan bilimlarni unutmasligi 
aniqlab chiqilgan, mustaqil hosil qilingan bilimlar unutilgan taqdirda ham ularni tezda qayta 
tiklash mumkin. 
Demak, muayyan mavzuni muammo shaklida olib chiqish yo‘li bilan egallanadigan 
bilim, ko‘nikma va malakalar yig‘indisi muammoli ta’lim deyiladi. 
Muammoli ta’lim quyidagilarda ko‘riladi: 
1. Muammo 
2. Muammoli savol 
3. Muammoli vazifa 
4. Muammoli topshiriq 
5. Muammoli vaziyat. 
Muammoning o‘zi yunoncha “problem” so‘zidan olingan bo‘lib, vazifa, topshiriq 
degan ma’nolarni anglatadi. 
Dars jarayonlarida o‘quvchilarining yosh xususiyati bilim saviyasidan kelib chiqqan 
holda muammoli vaziyatlar yaratishning quyidagi usullaridan foydalanish mumkin: 
1. Ona tili darsligida berilgan mavzularni qiyoslab o‘rgatish orqali muammoli vaziyat 
yaratish, chunonchi o‘rganilayotgan har bir mavzu o‘quvchilardan tovushlar, so‘zlar va 
gaplarni qiyoslashni shu asosda umumlashmalar hosil qilishni talab etadi. Bu ham o‘z-
o‘zidan ravshanki, muammoli vaziyatni yuzaga keltiradi. O‘quvchilarda “Nima uchun?” 

---