«Яхшилик цилсанг, булур жонинг омон,
Яхшиликдан %еч киши цилмас зиён.
Яхши суз бирлан илон индан чщар,
Ёмон сузга, пичоц циндан чицар».
А.нинг пед. карашлари хоз. кунда хам
янги инсонни камол топтириш йулида, ки-
шиларни чинакам туйгулар, умуминсоний
эзгу гоялар рухида, тарбиялаш борасида
ахамиятли.
АГРЕССИВ
х у л к
; -
шахснинг маънавий
бузукликка асосланган, боищаришнинг
ички дунёсига очикдан-очик салбий таъсир
утказиб, тажовуз килиб, уни издан чика-
ришга каратилган гайриинсоний хусусият
лар, хатти-харакатлар мажмуи.
А.х.нинг шаклланиши, кучайиши ва
намоён булиши аксарият холларда ижти
моий мухитга боглик. Х,ар бир шахснинг
хулк-атвори унинг хатти-харакатларида
намоён булади. А.х. эгаларида уз-узини
идора килолмаслик, хатти-харакатларнинг
салбий окибатларини уйламаслик ва шунга
ухшаш холатлар кузатилади.
Усмир ёшидаги укувчилар А.х.ни намо
ён килишга купрок мойилдир. Лекин улар
даги бундай рухий холат уткинчи харак-
терга эга булади. Таълим-тарбия жарёнида
укитувчилар А.х.нинг салбий жихатлари
хакида укувчиларга
етарлича маълумот
беришлари керак. Укувчиларда А.х. кури-
нишлари намоён булганда ота-она ва уки
тувчилар уларга босиклик б-н муомалада
булишлари лозим. А.х. эгалари булган укув-
чиларни тарбиялашда оила, махалла ва мак-
таб хамкорлиги алохлда ахамият касб этади.
АЁЛ - оилавий хаёт иморатининг асосий
устунларидан бири. А. оилада - ёр, она,
фарзандлар тарбиячиси, келин, опа, син-
гил, амма, хола ва буви вазифаларини ба-
жарувчи сифатида намоён булади. А.лари
пок, тарбия курган миллатни хеч качон ен-
гиб булмайди. Чунки у фарзандларга, даст
лабки тарбияни уз сути, мехри б-н беради.
А. фарзандларини Ватанни севишга, уни
ардокдашга, химоя килишга ургатади. А.
маънавияти оиладан, онадан бошланиши
куйидагиларда намоён булади:
- алла айтиш. Она алласини эшитган
бола, албатта, иймонли булади;
- яхши эртаклар айтиш. Она айтган
эртакларда миллийлик, узлик, мардлик ва
халоллик, мехнатсеварлик,
багрикенглик,
гоялари уфуриб туради.
- маънили уйинчоклар олиб бериш.
Биргаликда уларни ясаш болани сабр, токат,
тежамкорликка, ота ва она мехнатини кадр-
лаб, уларга таклид килишга ургатади;
- маъноли китоблар укиб бериш. Улар
ни танлашга ургатиш, шеърлар ёдлатиш
фарзандни нафакат саводли килади, унинг
фикрлашини тезлаштириб, хотирасини мус-
тахкамлайди, унинг маънавий дунёкара-
шини кенгайтиради, маърифатлиликнинг
кадр-кимматини англашга ундайди;
- маълумотларга нисбатан тугри му-
носабатни тарбиялаш. Зеро, XXI а. боласи
маълумотлар уммонида яшамокда. Каерга
карамасин, нимани тингламасин ёки томо
ша килмасин, улардан минглаб ахборотлар
окими мургак онгига кириб боради. Ота-
онанинг вазифаси уларни саралашга, бо
лани хар бир олинган маълумотга аклан
тугри ёндашишга ургатиш;
- насихат беришни билиш, насихатлар
хаётий тажриба, кундалик хулк-атвор ва
ибрат асосида берилгани маъкул;
- оиладаги маънавий мухитни муъта-
дил ушлаш.
Вакти келганда фарзандга
«сизлаб» мурожаат килиш, эр-хотин муо-
маласида хам азалий шаркона мулозамат-
ларнинг булиши мухимдир.
АЁЛ Х.УКУКЛАРИ _ Инсон хукукла-
рининг таркибий ва ажралмас кисми бу
либ, аёлларнинг биологик, ижтимоий ва б.
жихатларни эътиборга олган холда, хал-
каро ва миллий конун хужжатларида акс
этган
хукук-
10
Аёлларнинг хукуклари яхлит булиб,
аловдца хукуклар катори фукаровий, сиё
сий, ижтимоий, иктисодий, маданий ху-
кукдарни хам уз ичига олади. Узбекистон
Республикаси Конституциясининг 18-мод-
дасида Узбекистон Республикасида барча
фукаролар бир хил хукук ва эркинликларга
эга булиб, жинси, ирки, миллати, дини,
ижтимоий
келиб чикиши, эътикоди, шах
сий ва ижтимоий мавкеидан катьи назар,
конун олдида тенглиги курсатилган.
АЁЛЛАР ВА БОЛАЛАР САВДОСИ -
Куч б-н тахдид килиш ёхуд бошка маж-
бурий шакллардан фойдаланиб, угирлаш,
фирибгарлик, алдаш йули б-н аёллар ва
болалардан фойдаланиш.
А Ё Л Л А Р Н И Т У Г У Р У В Д А Т А Й Ё Р
ЛАШ - Аёллар тугуругининг максадга
мувофик кечишини таъминлаш максадида
уларни рухий ва жисмоний жихатдан ту-
гурукка тайёрлашнинг бир канча тадбир-
лар мажмуи.
Хомиладорларни тугурукка психопро
филактик тайёрлаш аёл рухиятига таъсир
этган холда тугурукни огриксизланти-
ришга каратилган. Унинг максади - «тугу
рук, албатта, огрик б-н кечади», мазмуни-
даги куркув хиссини йукотиш, огриксиз
хам
тугиш мумкин, деган фикрни сингди-
риш. Бу аёллар маслахатхонасида хомила
дор аёлнинг дастлаб шифокорга мурожаат
килишидан бошланадиган ва тугурукнинг
меъёрида кечишини таъминлаш макса
дида утказиладиган тадбирдир. Булажак
она синчиклаб текширувдан утказилгач,
унинг тугиш муддати аникданади.
Врач аёлнинг хомиладорликка муно
сабати, куркув ва хавотирларини аниклай-
ди ва унда ижобий хиссиётлар тугдиршп-
га харакат килади. Тугурукнинг унчалик
Do'stlaringiz bilan baham: