Uzbekiston respublikasi



Download 1,52 Mb.
bet5/78
Sana01.07.2022
Hajmi1,52 Mb.
#723113
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   78
Bog'liq
2 5190881415062885396

Madaniyat – ramzlar, ishonch–etiqodlar, qadriyatlar, mezonlar, artefaktlar yig’indisidir. Madaniyatda mazkur jamiyat, millat, guruh’larning xarakterli xususiyatlari h’am wz ifodasini topadi. Jamiyat, millat, guruh’lar aynan wz madaniyati bilan farqlanadi. Xalq madaniyati – uning h’aёt tarzi, kiyimlari, yashash maskani, oshxonasi, xalq og’zaki ijodi, diniy tasavvurlari, inonch–etiqodlari va boshqalardir.
Madaniyatga ijtimoiy–maishiy asbob–uskunalar, jamiyatda qabul qilingan xushmuomalalik imo–ishoralari va salomlashuv, yurish tarzi, muomala etiketi, gigiena odatlari va h’okazolar h’am kiradi. Aksariyat madaniy tushunchalar va qarashlar avloddan–avlodga wtib boraveradi3.
Madaniyatshunoslik fanining asosiy tarkibiy tuzilishi quyidagicha:
1. Madaniyat falsafasi — madaniyatdagi murakkab va kwp maqsadli jaraёnlarni taxlil qilishda ёndashuvning eng umumiy tamoyillarini namoёn qilib, qiёsiy taxlil, tasniflashga asoslanadi. Madaniyatni falsafiy nuqtai nazardan anglash, madaniy tushunchalarni falsafiy jih’atdan asoslash bilan bog’liq qarashlar mavjud. İnsoniyat yashaydigan tabiiy va ijtimoiy guruh’lar (sotsium) olamida uning jismoniy, manaviy va ruh’iy h’aёt faoliyati shakllanadi. İnsonning asha shu h’aёt faoliyati rivojlanishini nazariy jih’atdan tushuntirish va wziga xos tah’lil usullari madaniyat falsafasi bilan aloqador.
3. Madaniyat sotsiologiyasi — jamiyatning biron tarixiy davrida mavjud madaniy jaraёnlarni wrganish bilan shug’ullanadi; yani h’ar xil sotsiologik axborotlar twplanib qayta ishlanadi va tah’lil qilinadi. Xullas, ana shunday jaraёnlar bilan bog’liq bwlgan madaniy jaraёnni empirik tadqiq qiladi. Malum madaniy sharoitda kishilarning wzaro munosabatlari va boshqa ijtimoiy–madaniy h’odisalar h’am shu soh’aning obektidir .
4. Madaniyat tarixi — h’ar bir madaniyatni noёb va betakror h’odisa sifatida wrganadi; shuningdek, turli madaniy jaraёnlarni wzaro taqqoslaydi, ularning wzaro munosabati va wzaro tasirini, zamon va makondagi farqlarini, madaniy taraqqiёtidagi wziga xos va umumiy jih’atlarini tadqiq etadi. Areologlar, antropologlarning XX asrda olib borgan bir qator tadqiqotlari “madaniyat” terminiga yangi mano yukladi. Antropologlarning kuzatishlariga kwra, Avstaraliyaning tub xalqlari ёki Afrika bushmenlari orasida ibtidoiy qonunlar bwyicha yashaydigan qabilalar bor. Ularda opera teatrri h’am, suratlar kwrgazmasi h’am ywq. Lekni bu qabilalarni dunёning tsivilizatsiyalashgan xalqlari bilan bog’lab turadigan mezonlar va qadriyatlar tizimi bor. Wsha mezon va qadriyatlar ularning tili, qwshiqlari, raqslari, urf–odatlari, anana va xulq–atvor tarzidir. Shular ёrdamida h’aёtiy tajriba tartibga solinadi, odamlar wrtasidagi munosabat yaxshi tomonga wzgaradi. Har ikkala jaraёn ё butun jamiyatning ёki jamiyatning malum qismi h’aёt tarzini ifoda etadi. Kundalik h’aёtda odamlarning atrofini wrab turgan moddiy ёdgorliklar wtmish madaniyatni ёki madaniy merosni tashkil qiladi. Bu xalqlarda urf–odatlar, ёdgorliklar muqaddas bir narsa sifatida saqlanadi, avloddan–avlodga wtkazilib boraveradi. Zotan, tarixiy madaniyatda ananaviylik kuchli.

Download 1,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   78




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish