Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

Кодификация жараёни.
Кодификация ишларига раҳбарлик
назарий ва 
амалий фаолиятни уйғун ҳолда олиб бораётган машҳур юрист Трибонианга 
топширилди. Юстиниан 528 йил 13 февралда 10 та аъзодан иборат
Трибониан ва Теофил бошчилигидаги юристлар ҳайъатини тайинлади ва 
улар олдига дастлаб конституциялар тўпламини яратиш вазифасини қўяди. 
Конституцияларнинг аввалги тўпламлари комиссия ишини енгиллаштирди ва 
529 йил 7 апрелда конституциялар тўплами сифатида – 
Codex Iustinianus
номи билан эълон қилинди. 
Конституцияларни кодификация қилиш ишлари давомида ўша йилда
кекса юристларни бўлинишга олиб келган мунозарали масалалар алоҳида 
император конституциялари – 
quinquaginta decisiones
ёрдамида ҳал 
қилинди. Эски ҳуқуқни қайта кўриш учун яна 200 та янги қонун қабул 
қилинди, бу иш давомида баъзи ҳуқуқ институтлари олиб ташланди, 
баъзилари эса қайта кўриб чиқилди.
Юридик адабиётларни кодификация қилиш иши 530 йил 15 декабрь 
куни Трибониан бошчилигида Теофил ва Дорофей иштирокидаги 17 
аъзодан иборат ҳайъатга юкланди. Компиляторлар кўплаб ҳуқуқий асарлар 
ичидан энг муҳимини танлаш, кераксизини олиб ташлаш ёки қайта ишлаш,
такрорлашлар ва номувофиқликларга йўл қўймаслик вазифасини олдилар. 
Эски матнларни қисқартириш, ўзгартириш ва тўлдириш мажбурий эди. Бу 
имкониятдан фойдаланиш билан кўпгина матнлар яхшиланишига муваффақ 
бўлинди. Бундай ўзгартиришлар ёки яхшилашлар нафақат эскириб қолган 
тушунчаларга тааллуқли бўлган таърифларга (mancipatio, traditio, fiducia,
pignus), балки бутун жумлаларни янгилаш ва уларнинг ўрнига янги 
тушунчаларни киритишга ҳам тааллуқли эди. Бундай ўзгартиришлар XVI 
асрда маълум бўлиб, 
interpolationes
деб аталар эди. 
Интерполяциялар
ни 
қидириб топиш иши ҳозирги кунгача давом этмоқда, интерполяциядан
қўлёзмаларда ўқувчилар томонидан тушунарсиз сўзларга берилган 
таърифлар –