Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат щ тисодиёт университети



Download 8,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet149/183
Sana25.02.2022
Hajmi8,4 Mb.
#288575
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   183
1. Ахолига арзон уй-ж ой цаерларда барпо этилади ва цурилиш цандай манбалар 
цисобидан молиялаштирилади?
2. Кцшлоц ауолисини тоза ичимлик суви билан таъминлашни яхшилаш учун цандай 
тадбирлар амалга оширилади?
3. Ша%ар ва туманларда цаттиц м аиший чщиндиларни йуц цилиш (зарарсизланти- 
риш) цандай натижаларга олиб келади?
4. Ахолига транспорт хизматларини яхшилаш цандай амалга оширилади ва бунинг 
натижасида нимага эришилади?
5. Ахолини электр энергияси ва кумир билан таъминлашни яхшилашни йулга цуйиш учу н  
цандай чоралар амалга оширилади ва бунинг натижасида нималарга эришилади?
6. Узбекистонда маданий-маърифий масканлар фаолиятини ривожлантириш у ч у н  
цандай тадбирлар амалга оширилади?
1 Ш авкат Мирзиёев. Демократик ислох,отларни изчил давом эттириш, халкимиз учун тинч ва 
осойишта, муносиб х,аёт даражасини яратиш - баркарор тараккиёт кафолатидир. Узбекистон Либерал- 
демократик партиясининг VIII съездидаги маъруза. Узбекистон Либерал-демократик партиясининг 
расмий сайти.
189


4.4. ТАЪЛИМ ВА ФАН СОЗДСИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ
Узлуксиз таълим тизимини янада такомиллаштириш, малакали кадрлар 
тайёрлаш сиёсатини ривожлантириш хамда таълим моддий-техник базасини мус- 
тахкамлашдаги чора-тадбирлар тизими. Мамлакатимизда 2016 йилда сиёсий-хукукий, 
иктисодий, маънавий сохалар билан бир каторда, ижтимоий сохадахам чукур сифат узга- 
ришлари руй берди. Истиклол йилларида республикамизда ижтимоий сохага йуналтири- 
лган харажатлар хажми 5 баробар купайтирилди. Х,ар йили давлат бюджетининг карийб 
60 фоизи согликни саклаш, таълим, коммунал хужалик, ахолини ижтимоий химоя килиш 
сохдларидаги вазифалар ижросига йуналтирилмовда. Жамият ижтимоий сохдсининг энг 
мухим таркибий кисмларидан бири таълим-тарбия сох,аси булиб, унинг ривожи сиёсий- 
хукукий, иктисодий ва маънавий сохаларга бевоситатаъсир этади хамда ижтимоий сохалар 
меъёрий мохдятини, камолот даражасини белгилаб беради.
Таълим ва фан сохасини ривожлантириш давлат сиёсати маъно-мазмунидан ва унинг 
долзарблигидан келиб чикиб, уни куйидагича изохдаш мумкин: биринчидан, янги таълим 
тизими, баркамол авлод кадрларини тайёрлашдаги узгаришлар ва янгича ёндашувлар, 
замонавий касб сохаларининг пайдо булгани хамда унинг мамлакатимиз шароити билан 
богликл игидир; иккинчидан, таълим тушунчаси ижтимоий-иктисодий тараккиёт натижа- 
сида муайян даврдан бошлаб, инсон фаолиятининг алохида мустакил сохасига айланиб, 
жамиятнинг ижтимоий тажрибасини кейинги боскичгаузатади;учинчидан, таълим инсон 
шахсининг интеллектуал-маънавий кирраларини шакллантириш, унинг жамият ишлаб 
чикариши ва ижтимоий, сиёсий, маданий, маърифий хаётида фаол ва муваффакиятли 
иштирокини таъминлашга каратилган харакатлар йигиндиси булиб, маърифат хамда 
билим беришни англатади; т уртинчидан, фан жамиятнинг ижтимоий институтларидан 
бири булиб, табиат ва жамият хаётини акс эттирувчи ижтимоий онг шакли. У катта илмий 
салохиятни, ижодий куч-кувватни бирлаштириб, маънавий баркамол инсонни тарбиялаш- 
га, мамлакатда кудратли илмий салох,иятни яратишга хизмат килади.
Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги «Узбекистон 
Республикасини янада ривожлантириш буйича Харакатлар стратегияси тугрисида»ги 
Фармони билан Харакатлар стратегиясини «Халк билан мулокот ва инсон манфаатлари 
йили»да амалга оширишга оид Давлат дастурининг «Ижтимоий сохани ривожлантириш» 
деб номланган туртинчи й^гналишида1 мактабгача таълим муассасаларининг кулайлигини 
таъминлаш, умумий урта, урта махсус ва олий таълнм сифатини яхшилаш хамда уларни 
ривожлантириш чора-тадбирларида туради.
Узлуксиз таълим тизимининг фаолият олиб бориши таълим дастурларининг изчиллиги 
асосида таъминланади ва куйидаги таълим турларини уз ичига олади:
1. Мактабгача таълим. 
5. Олий укув юртидан кейинги таълим.
2. Умумий урта таълим. 
6. Кадрлар малакасини ошириш ва
3. Урта махсус, касб-хунар таълими. 
уларни кайта тайёрлаш.
4. Олий таълим. 
7. Мактабдан ташкари таълим.
Шуни алохдда таъкидлаш керакки, ривожланганмамлакатларда таълим самарадорли- 
ги, тараккиётнинг 16 фоизи - моддий-техник базага, 20 фоизи - ахборот ресурсларига, 64 
фоизи - инсон омилига боглик. Бу учала омил бир-бири билан чамбарчас боглик булиб, 
таълим-тарбиянинг моддий-техник базаси, мавжуд ресурсларидан, имкониятларидан 
окилона фойдаланиш инсон мафаатига хизмат килади ва унинг рационал ривожланиши- 
ни белгилаб беради. 2017-2018 йиллар давомида юртимизда 459 та мактабгача таълим 
муассасаси капитал таъмирланди ва замонавий талабларга мос равишда жихозланди.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги «Узбекистон Республикасини 
янада ривожлантириш буйича Харакатлар стратегияси тугрнсида»ги ПФ-4947-сон Фармони // «Халк 
сузи», 2017 йил 8 февраль.
190


Бугунги кунда таълимни ривожлантиришга йуналтирилаётган хорижий техник ёрдам 
хджми тобора ортиб бормокда. Утган даврда бу борадаги ёрдам 500 миллион доллар дан 
ортиб кетди. Осиё тараккиёт банкининг салкам 290 миллион доллар маблаги, Жанубий 
Корея хукуматининг 110 миллиондан ортик, Жахон банкининг 33 миллион, ОПЕК фонди, 
Саудия фонди, Ислом тараккиёт банкининг 42 миллион, Германия хукуматининг «КфВ» 
банки оркали йуналтирилган карийб 20 миллион ва бошка донорларнинг 100 миллион 
доллардан ортик ёрдамини кайд этиш лозим1. Бу эса таълим жараёнининг бевосита давлат 
назоратида эканининг сузсиз исботидир. Яъни, давлат эртанги кун истикболини уйлаб, 
таълим жараёнида ана шундай йирик ислохотларни амалга оширмокда.
Таълим-тарбия ва тиббиёт муассасалари моддий-техник базасини мустахдамлаш, иж- 
тимоий инфратузилма объектларини жадал ривожлантириш учун 2015 ва 2016 йилларда 
давлат бюджета жами харажатларининг карийб 60 фоизи йуналтирилди. Шу жумладан, 
таълим ва илм-фанни ривожлантиришга 34,3 фоиз маблаг сарфланди.
Бугунги кунда таълим давлат сиёсатининг энг устувор йуналишига айланди. Давлат 
бюджетидан таълимга ажратилган маблаглар бюджет харажатлар кисмининг 33,7 фоизи 
даражасида режалаштирилиб таълим сохасига йуналтирилаётган харажатлар хажми мамла- 
катимиз ЯИМ таркибида 10-12 фоизни ташкил этади. Хрлбуки, жахон тажрибасида бу к)ф- 
саткич 3-5 фоиздан ошмайди. Карийб 9,5 минг ёки мамлакатимизда фаолият курсатаётган 
мактабларнинг деярли барчасида курилиш, капитал реконструкция ва таъмирлаш ишлари 
амалга оширилди. У кув масканларининг замонавий укув лаборатория, мебель жихозлари 
билан таъминлангани таълим сифати ва мазмунига юксак эътибор каратилмокда.
Мамлакатимиз иктисодиётининг стратегик тармоги сифатида туризмни жадал ри­
вожлантириш учун кулай иктисодий ва ташкилий-хукукий шарт-шароитлар яратиш, 
худудларнинг улкан туризм салохиятидан янада тулик ва самарали фойдаланиш, туризм 
тармогини бошкаришни тубдан такомиллаштириш, миллий туризм махсулотларини 
яратиш ва уларни жахон бозорларида таргиб килиш, туризм сохасида Узбекистоннинг 
ижобий киёфасини шакллантириш максадида Узбекистон Республикаси Президентининг
2016 йил 2 декабрдаги «Узбекистон Республикасининг туризм сохасини жадал ривож- 
лантиришни таъминлаш чора-тадбирлари тугрисида»ги ПФ-4861 сон фармони кабул 
килинди. Фармонга кура, Бухоро давлат университетида туризм факультети очилди. Шуни 
алохдда таъкидлаш жоизки, Бухоро кадимий меъморчилик обидаларига бой. Айни пайтда 
бу ерда анъанавий маданий-тарихий туризм билан бир каторда сайёхдикнинг экологик, 
спорт, даволаш-согломлаштириш каби катор турларини ривожлантириш борасида катта 
имкониятлар мавжуд. Бундан самарали фойдаланиш максадида Бухоро шахрида туристик 
эркин иктисодий 
худуд ташкил этиш гояси илгари сурилди. Фармонда белгиланган урта 
муддатли истикболда туризм сохдсидаги давлат сиёсатининг максадли ва устувор йуна- 
лишларида тармок учун, айникса, менежмент ва маркетинг сохасида малакали кадрлар 
тайёрлаш тизимини тубдан такомиллаштириш масаласи хам илгари сурилган эди. Зикр 
этилган факультет ана шу вазифалар ечимига каратилган тадбирлар доирасида очилди2,
Яна шуни таъкидлаш лозимки, Узбекистон Республикасини янада ривожлантириш 
буйича Хдракатлар стратегиясида кам таъминланган оилалар ва уларнинг болаларини 
давлат томонидан моддий куллаб-кувватлашга алохида эътибор каратилган. Хусусан, бу­
гунги кунда давлат томонидан кам таъминланган оилалар ва уларнинг болаларини давлат 
томонидан моддий куллаб-кувватлашниниг куйидаги механизм лари мавжуд:
1 Ислом Каримов. 
Бизнинг йулимиз демократик ислохотларни чукурлаштириш ва модернизация 
жараёнларини изчил давом эттириш. 20-жилд. - Т.: «Узбекистон», 2012. 189-192-бетлар.
2 Узбекистон Республикаси Президентининг 2016 йил 2 декабрдаги ПФ^861-сон «Узбекистон 
Республикасининг туризм сохасини жадал ривожлантиришни таъминлаш чора-тадбирлари тугрисида»- 
ги Фармони// Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2016 й., 49-сон, 558-модда,
2017 й., 1-сон, 3-модда.
191


- ота-оналар тулови жорий этилган барча таълим муассасаларида кам таъминланган 
оилаларнинг болаларини бадал туловларидан озод килиш (Узбекистон Республикаси 
Президентининг 12 декабрдаги ПК,—744-сон карори);
- мактабларда кам таъминланган оилаларнинг болаларини кишки кийим-бош туплами 
билан текин таъминлаш (Узбекистон Республикаси Вазирлар Махдамасининг 1997 йил 
20 августдаги 409-сон карори);
- умумтаълим муассасаларида кам таъминланган оилаларнинг болаларини дарсликлар 
туплами учун ижара туловларидан озод килиш ва бошкалар (Узбекистон Республикаси 
Президентининг 2006 йил 1 июлдаги ПЬу-363-сонли карори).
2017 йилда амалга ошириладиган тадбир- 
лар туфайли Халк таълими вазирлиги, Олий ва 
урта махсус таълим вазирлиги, Молия вазирли­
ги, Давлат тест маркази, УзННТМА зиммасига 
ахолининг ижтимоий ночор катламларининг 
сифатли таълим олнш имконияларини кенгай- 
тириш максадида инклю зив таълим тизими 
самарадорлигини ошириш буйича комплекс чора- 
тадбирлар ишлаб чикиш топширилди. Вазирлар 
Махкамасннинг шу борадаги карори лойихасида 
куйидаги амалий натижалар назар да тутилган:
1) 
ногирон болаларни зарур махсус адабиёт- 
лар ва укув кулланмалар билан таъминлашни камраб олувчи инклюзив тизимни янада 
ривожл антириш;
2) инклюзив таълим тизими укитувчиларига имтиёзлар бериш;
3) жисмоний имконияти чекланган талабаларнннг олий укув юртларида таълим олиш 
имкониятларини янада кенгайтириш;
4) ногирон болаларни уйда укитадиган педагогларнинг ишини рагбатлантириш.
Бугунги кунда аксарият мактабгача таълим муассасаларининг моддий-техник ба-
заси замон талабларига жавоб бермайди. Болаларни мактабгача таълимга камраб олиш 
курстагичи хамон пастлигича колмокда. Шу боисдан хам 2200 та мактабгача таълим 
муассасасининг моддий-техник базасини мустахкамлаш учун жами 2,2 триллион сум 
маблаг ажратиш кузда тутилмокда. Мактабгача таълим муассасалари тармоги 50 та янги 
курилиш хамда мавжуд муассасаларнинг 1167 тасини реконструкция килиш ва 983 тасини 
мукаммал таъмирлаш оркали кенгайтирилади1.

Download 8,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   183




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish