Узбекистан Республикаси Давлат архитектура ва курилша

Ташқи ҳавони қабул қилиш қурилмалари 
 
4.35.
Табиий ундашли ҳаво бериш вентиляцияси учун фойдаланилаётган 
қабул қилиш қурилмалари, шунингдек, очиладиган дераза ва ўймаларни 2.12 б. 
талабларига мувофиқ жойлаштириш лозим. 
4.36.
Йилнинг иссиқ даврида бинонинг ҳар бир 1 м
3
ҳажмига технологик 
жараёнлардан иссиқликнинг солиштирма мўллиги 150 Вт дан ортиқ бўлган 
ишлаб чиқариш бинолари учун қабул қилиш қурилмаларни, 2.14 - 2.16 бб. 
бўйича ўрнатилган ташқи ҳаво ҳарорати ошишини ҳисобга олган ҳолда кўзда 

---

ҚМҚ 2.04.05-97* 34-бет 
тутиш лозим.
4.37.
Қабул қилиш туйнуклари таг қисмини, Ўзбекистон Республикаси 
Бошгидромети берган кўрсаткичлар ёки ҳисоб билан аниқланган барқарор қор 
қатлами сатҳидан 1 м дан ортиқ; баландликда, аммо ер сатҳидан 2 м дан паст 
бўлмаган ҳолда жойлаштириш лозим. 
Қум бўронлари ва чанг, ҳамда қумни интенсив кўчиш районларида қабул 
қилиш туйнукларидан кейин қум ва чангларни тиндириш камераларини кўзда 
тутиш ва туйнукнинг таг қисмини ер сатҳидан камида 3 м юқорида 
жойлаштириш лозим. 
Қабул 
қилиш 
қурилмаларини 
ўсимлик 
аралашмалари 
билан 
ифлосланишидан ҳимоялашни, лойиҳалаштиришга берилган топшириқдаги 
кўрсатмага мувофиқ кўзда тутиш лозим. 
4.38.
Ташқи ҳаво учун умумий қабул қилиш қурилмаларини, бир хонада 
жойлаштирилиши мумкин бўлмаган ускуналарга ҳаво бериш тизими учун 
лойиҳалаштириш мумкин эмас. 
Чиқазилаётган ва берилаётган ҳаво сарфи* 
 
4.39*. 
Чиқазилаётган ва берилаётган ҳаво сарфини 15* иловага кўра 
ҳисоблаб топиб, санитария ва портлаш-ёнғин хатарсизлиги нормаларини 
таъминлаш учун керак бўлган қийматдан каттароғи қабул қилиниши керак. 
Хонадаги ташқи ҳавонинг сарфи 17* иловада талаб қилинган сарф миқдоридан 
кам бўлмаслиги керак.
4.40*. 
Берилувчи ҳаво сифатида қайта ишланманган ёки қайта ишланган 
ҳаводан фойдаланиш лозим. Асосланган ҳолда рециркуляцияни қўллашга, яъни 
кирувчи ҳаво сифатида ташқи ва чиқазилувчи ҳаво аралашмасидан 
фойдаланишга йўл қўйилади. 
4.41.
Дахлиз - шлюзларга берилаётган ҳаво сарфини 4.5 ва 4.28 бб. ларга 
мувофиқ равишда, даҳлиз-шлюз белгиланган хоналардаги босимга нисбатан 
уларда 20 Па ортиқча босимини (эшиклар берк бўлганда), дахлиз - шлюзлар 
билан ажратилган бинолар орасидаги босимлар фарқини ҳисобга олган ҳолда 
ҳосил қилиш ва тутиб туриш ҳисобидан қабул қилиш лозим. Дахлиз-шлюзларга 
берилаётган ҳаво сарфи 250 м
3
/соат дан кам бўлмаслиги шарт. А ва Б 
категорияли бинолардаги лифтларнинг машина бўлимига берилаётган ҳаво 
сарфини лифт шахтасига туташ қисмдаги босимдан 20 Па га юқори босим ҳосил 
қилиш учун ҳисоб йўли билан аниқлаш лозим. Дахлиз - шлюздаги (лифтларнинг 
машина бўлимида) ва туташ хоналардаги ҳаво босими фарқи 50 Па дан ортиқ 
бўлмаслиги шарт. 
4.42.
Йилнинг иссиқ даврида ортиқча иссиқлиги бўлган хоналар учун 
берилаётган ҳаво сарфини кўзда тутиб, одатда: 
а) ташқи ҳавони тўғри ёки билвосита буғланиш билан совутишни; 
б) ишларни бажариш шартига кўра, ҳавони юқори намлиги талаб этилаётган 
хоналардаги хавонинг намлигини оширишни кўзда тутган ҳолда аниқлаш лозим. 
4.43*.
Ҳаво рециркуляцияси асослаш орқали хоналарда берилувчи ҳавони 
самарали тарқалишини ташкиллаштириш учун бир ёки бир неча бир турдаги 

---

ҚМҚ 2.04.05-97* 35-бет 
хоналар доирасида қабул қилишга йўл қўйилади. 
4.44.
Ҳаво рециркуляцияси: 
а) 1-чи ва 2-чи класс хавфи бўлган зарарли моддалар массаси бўйича ташқи 
ҳавонинг максимал сарфи аниқланган хоналардан; 
б) ҳаво таркибида ЎзР Coғликни Сақлаш Вазирлиги ўрнатган меъёрлардан 
ортиқ, касал қўзғатувчи бактериялар ва замбуруғ концентрациялари бўлган 
ҳамда яққол ажралиб турган ёқимсиз ҳидлар бўлган хоналардан; 
в) ҳаво қиздиргич олдида ҳавони тозалаш кўзда тутилмаганда, ҳаво 
қиздиргични қизиган юзаларга тегиши натижасида буғланадиган, зарарли 
моддалар бўлган хоналардан; 
г) А ва Б категориялардаги хоналардан (ташқи дарвоза ва эшиклар олдида 
ҳаволи ва иссиқ-ҳаво пардалари бўлганидан ташқари); 
д) В, Г ва Д категориялардаги хоналарда жойлашган қурилмалар 
атрофидаги 5 метрли зонадан, агар бу зоналарда ёнувчи газлар, буғлар, 
аэрозолларни ҳаво билан аралашишидан портлаш хавфи бор аралашма ҳосил 
қилиш мумкин булганда; 
е) зарарли моддалар ва хаво билан портлаш хавфи бўлган аралашмаларнинг 
маҳаллий сурмалар тизимидан; 
ж) дахлиз-шлюзлардан рухсат этилмайди.
Ҳаво рециркуляцияси, чанг-ҳаво аралашмасининг (портлаш ҳавфи бўлган 
чанг - хаво аралашмасидан ташқари), уларни чангдан тозалангандан сўнг, 
маҳаллий сўрмалар тизимидан руҳсат этилади. 
Изоҳ. Амалиёт хоналаридан ҳаво рециркуляциясига бўлган талаблар 16-сон 
мажбурий иловада келтирилган.