Uygur, qaqauz, quzey

(“Ədəbiyyat və incəsənət”, 1972, 8 iyul)
Bundan sonra Azərbaycan mətbuatında qaqauz mövzusu 
getdikcə aktuallaşır. Qaqauz şairlərinin şeirləri, ədəbiyyatları, 
tarixləri, yaşam tərzləri haqqında yazıların sayı artmaqla yanaşı 
elmi və bədii səviyyəsi də yüksəlir. Onların içərisində Allah- 
verdi Məmmədovun S.Kuroğlu ilə müsahibə əsasında hazır- 
ladığı “Neredesen, Göy Oğuz?” (məqalənin sonunda jurnal 
şairin “Acı sevda duası” və “Əllərin alovu” şeirlərini də ver- 
mişdir) 
(“Ulduz”, 1982, dekabr), 
Əhməd Nehmətovun “Uzun 
karvan. Bizim karvan” 
(“Ədəbiyyat və incəsənət”, 1985, 27
dekabr) 
məqalələri elmi və bədii dəyərinə, insanlara təsir et- 
mək, qaqauz xalqına maraq oyatmaq baxımından seçilir.
Azərbaycanda qaqauzların tanıdılmasında 
Güllü Yoloğlu-
nun 
xidməti böyükdür. 1980-ci ilin sonlarında “Azərbaycan- 
Moldova ədəbi əlaqələri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası 
yazmağa başlayan gənc araşdırıcı qaqauzlar haqqında ardıcıl 
məqalələr yazmaqla yanaşı, radio-televiziyada, toplantılarda bu 
mövzuda olduqca diqqətçəkən çıxışlar da etmişdir. Tədqiqatçı
1992-ci ildə fılologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi aldıq- 
dan sonra da qaqauzlar mövzusundan uzaqlaşmamışdır.
Güllü Yoloğlunun təmənnasız şəkildə, özünə mənəvi borc 
bilərək girişdiyi mövzusu az zamanda onu yalnız Azərbaycan- 
da deyil, bütün türk dünyasında qaqauzşünas kimi tanıtmışdır. 
O, Azərbaycanda, eləcə də keçmiş sovet respublikalarında, 
Türkiyədə, Rumıniyada, Moldovada, Quzey Kıbrısda keçirilən 
elmi simpoziumlarda qaqauzlarla bağlı dəyərli məruzələri ilə 
yadda qalmışdır. Güllü xanımın elm aləminə gəlişi ilə respub- 
likamızda qaqauz ədəbiyyatının və mədəniyyətinin ardıcıl öy- 
rənilməsinin yeni mərhələsi başlanır. Mövzu ilə bağlı Azər-

---

baycanda çap etdirdiyi məqalə və tərcümələrinin sayı 30-u 
keçmişdir. Radio-televiziyada, toplantılardakı çıxışları, verdiyi 
konfransların mətnləri toplansaydı, yəqin ki, bir neçə cildlik 
kitab alınardı. Qaqauz mətbuatında çap olunan məqalələrinin 
də sayı Azərbaycandakından az deyildir.
O, Azərbaycan televiziyasında “Ana sözü” qəzetinin redak- 
toru Todur Zanetlə, Bakıda tələbə olan Tudora Arnautla apar- 
dığı müsahibələrdə qəzetə abunə yazılmağı da təbliğ etmiş, 
həmvətənlərimizi bu qəzetə yazılmağa çağırmış, bunun da 
sayəsində qəzetin tirajı yüksəlmişdir.
Azərbaycan 1991-ci ildə dövlət müstəqilliyini elan etdikdən 
sonra Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı türk xalqlarını və toplum- 
larını tanıtmaq üçün dünya türkləri haqqında silsilə kitablar çap 
etdirməyi planlaşdırdı. Amma “Axısqa Türkləri”, “Uyğurlar”, 
“Qaqauzlar” adında broşürlar işıq üzü gördükdən sonra nəş- 
riyyatın iqtisadi sıxıntısından bu iş dayandı. Həmin seriyadan 
olan “Qaqauzlar” kitabını Güllü Yoloğlu hazırlamışdı