ЎҚув методика маркази

Саводга тайёрлаш бўйича амалий машқ
Болалар, “J” товушига сўз топ ўйинини ўйнаймиз. “J” товуши ундош товуш. Мен “J” товушини айтганимда истаганча чўзиб айта олмайман.
Оғзимни кузатинг “J”. Товушлар тўсиққа учраса, қисқа айтилса ундош товуш дейилади. “J” товуши қисқа айтилди, тўсиққа учради. Биз яна қандай ундош товушларни ўрганганмиз?
Тарбиячи “J” товуши сўз бошида келган расмларни (жўжа, жўхори, жайрон...) кўрсатади. Болалар тарбиячи билан биргаликда расмларни номлайдилар.
Болажонлар, энди “Тез айтишни, кўп айтиш” ўйинини ўйнаймиз.
Жўжа ва жиблажибон, жуда сайрар жоножон.
Машғулот якунида барча болаларни ширин сўзлар билан рағбатлантириш.


8-машғулот
Мавзу: “Тулки билан қизча” латиш эртаги асосида қайта ҳикоя қилишга ўргатиш
Мақсад:
Асарни мазмунли, мантиқий изчилликда аниқ ва тасвирий ифодалардан фойдаланиб, қайта ҳикоя қилишга ўргатишни давом этиш.
Вазифалар:
Боғланган нутқни ривожлантириш. Сўзларни аниқ ва бурро айтиш.
Сўзлаётганда тўғри нафас олишни ривожлантириш. Нутқнинг ифодалилигини тарбиялаш.“О” товушини тўғри талаффуз этишга ўргатиш.Сўзнинг товуш таркиби ҳақидаги тасаввурларини шакллантириш.
От ва сифатлардан тўғри фойдаланиш. Ўхшаш маъноли сўзларни танлаб қўллаш кўникма ва малакаларини ўстириш. Сўзнинг товуш таркиби ҳақидаги тасаввурларини мустаҳкамлаш.
Кутилаётган натижалар:
Болаларнинг боғланган нутқи ва товуш маданияти
ривожланади.
Болаларда ўхшаш маъноли сўзларни танлаб қўллаш
кўникма ва малакалари шаклланади.“О” товушини тўғри талаффуз этишга ўрганадилар. Сўзнинг товуш таркиби ҳақидаги тасаввурлари шаклланади.
Керакли жиҳозлар:
Копток, “О” товуши бор суратлар
Машғулотнинг бориши
Тарбиячи: Болажонлар, ҳозир сизларга латиш халқининг энг қизиқарли эртакларидан бирини ўқиб бераман. (Тарбиячи ифодали қилиб ўқиб беради).
Эртак бўйича саволлар:
1. Эртак қандай бошланади?
2. Қизча қандай воқеани кўриб қолди?
3. Қизча нима деб қичқирди?
4. Хўроз тулкига нима деб ўргатибди?
5. Тулки қизга нима деб бақирибди?
6. Тулкига ўхшаб яна ким бақириб кўради?
7. Кейин нима бўлибди?
Тарбиячи: “Энди яхшилаб эшитиб ўтиринглар мен эртакни яна қайтадан ўқиб бераман” (тарбиячи ўқиб беради, 5-6 боладан сўралади).
Бармоқлар машқи
Тарбиячи шеърни ўқиб туради. Болалар ҳаракатни бажарадилар.

Кафт ва мушт

Сен ҳам бажар
Ҳой ўртоқ,
Гоҳ муштум
Гоҳ шапалоқ.

Қўллар стол устида: 1) кафтни стол устига босилади; 2) бир вақтнинг ўзида иккала қўлда ҳам мушт тугилади "мушт-мушт ҳолати"; 3) бир қўлнинг мушти очилиб кафт столга босиб турилади "кафт-мушт" ҳолати Машқнинг бажарилишини мураккаблаштириш учун ҳаракатлар тезлиги оширилади.

Тарбиячи: Болажонлар, энди биргаликда “Савол-жавоб” ўйинини ўйнаймиз. Ўйин қоидаси:

Тарбиячи саволни айтиб бир болага коптокни отади, бола коптокни илиб олади ва саволга жавоб бериб коптокни тарбиячига отади.
Саволлар:
1. Эртакда тулки қандай тасвирланган? (лақма).
2. Хўроз ҳақида нима дейиш мумкин? (эпчил, доно, тадбиркор).
3. Доно сўзига қарама-қарши сўз топинг (нодон, аҳмоқ).
4. Тулки қиздан аччиқланибди. Бу гапни яна қандай айтиш мумкин? (жаҳли чиқибди).
Саводга тайёрлаш бўйича амалий машқ
Тарбиячи болаларни уч гуруҳга бўлади. Биринчи гуруҳга “О” товуши билан бошланадиган (ой, от,олма, олча, олхўри) суратларни топиш, иккинчи гуруҳга “О” товуши билан тугалланадиган (мато, бобо, момо) суратларни топиш, учинчи гуруҳга “О” товуши сўз ўртасида (китоб, нок, бодринг, бузоқ, товуқ) келадиган суратларни топиш айтилади.
Тарбиячи машғулот якунида барча болаларни ширин сўзлар билан рағбатлантиради.