ЎҚув-методик қЎлланма ўзсср халқ таълими вазирлиги

Мюнцернинг Мансфельд руда қазувчиларига мактуби¹

Қимматли биродарлар, сизлар қанча узоқ ухлаяпсизлар. Агар худо йўлида азият чекишни истамасангизлар, у ҳолда иблис йўлида азият чекасизлар. Бундан хавфланинг. Руҳан тушманглар, тетик бўлинглар. Нодон хаёлпарастларга ва худосиз жоҳилларга хушомадгўйлик қилманглар. Худо йўли учун курашга отланинглар ва курашинглар. Вақт келиб етди. Ўз биродарла- рингизни илоҳий сўзлардан жирканмасликларига ишонтиринг, акс ҳолда уларни ҳалокат кутади. Бутун Германия, Франция ва Италия аллақачон кўтарилган. Худо бу ишга қўл уришни истайди. Жоҳиллар ҳалок бўлишлари керак. Муқаддас ҳафтада Фульдеда тўртта черков монастири хонавайрон қилинди. Клетгау, Гетгау ва Шварцвальд деҳқонларидан 30000 киши қўзғолон кўтардилар. Уларнинг сафи кун сайин ўсмоқда...

Нодон кишиларни ёмон ниятлари ниқобланган сохта шартномалар билан бошларини айлантиришмаса, эдилар деб қўрқаман. Шундай қилиб, ишга! Ҳозирча жоҳиллар худди ит каби қўрққанлар. Сизлар биродарларингизни бу ишга қўзғатинглар ва уларни қуролланишга кўндиринглар. Аллақачон, жуда аллақачонлар, вақт етган. Тезроқ, тезроқ ишга, ишга! Агар душманлар Сизга яхши сўзлар билан мурожаат қилсалар ҳам Сизлар бунга берилманглар. Худосизларнинг мусибатларидан кўнгилларингиз ғаш бўлмасин. Улар сизларнинг олдингизда сиғинадилар, худди ёш болалар каби йиғлайдилар, аммо сиз уларга шафқат қилманглар.
«Ўн икки модда»²
Имонсизларнинг кўпчилиги эндиликда деҳқонлар йиғинида пайт пойлаб, инжилни қоралаб, «Мана янги инжилнинг меваси, ҳеч кимга қулоқ солмаслик, ҳамма
ерда қўзғолон кўтариш, зўравонлик қилиш, тўда-тўда бўлиб қочиб кетиш ва отрядларга тўпланиш, руҳоний ва дунёвий ҳокимиятии ислоҳот қилиш, тугатиш ва ҳаттоки уларни дўппослаш» керак, дейдилар.
Бу худосиз қораловчиларнинг барчасига пастда ёзилган моддалар жавоб берадилар...
Биринчидан, инжил қўзғолонлар ва исёнларнинг сабаби эмас, шунинг учунки, у Исо ҳақидаги нутқдан иборат. Унинг ҳаёти ва сўзлари фақат яхшиликка, тинчликка, сабр-тоқатга, бирликка ўргатади... Деҳқон моддаларнинг барчасининг моҳияти (қандай аниқлиги кейинроқ кўринади) мана шу инжилни тушунишга, у билан муросада яшашга қаратилган бўлса-ю, қандай қилиб бу имонсизлар инжилни бутун деҳқон қўзғолон- ларининг ва бебошликларининг сабабчиси деб атайдилар. Иккинчидан шуниси маълумки, «Ҳаётда ўрганиш учун ўзларича шунақа инжилни истаган деҳқонлар ўз моддаларида бебошлар ва исёнчилар деб аталишлари мумкин эмас. Агар худо унинг айтгаилари бўйича яшаш учун тоат-ибодат қилаётган деҳқонларни эшитишни истаса, ким унинг бу истагини қоралай олади. Унинг бу ишини ким суд қила олади. Унинг улуғвор-лигига ким қарши тура олади. Ахир, у Исроил болаларининг фарёдини эшитиб, уларни Фиръавн қўлидан қутқарди-ку, бугун ҳам у ўзиникиларни қутқариб ололмайдими? Ҳа, у қутқаради ва тезда қутқаради. Шунинг учун ҳам христиан ўқувчи пастдаги моддаларни қунт билан ўқи ва ундан кейин хулоса қил.