Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

Pul va inflyatsiya.
Pul va inflyatsiyaning mohiyatini tushunish uchun Frederik S. Mishkin ―Pul, bank
ishi va moliyaviy bozorlarning iqtisodiy nazariyasi‖ kitobida shunday misol 
keltiradi, ya‘ni, o‘ttiz yil oldin siz kechagina o‘n dollar to‘lagan, kino chiptangiz bir 
yoki ikki dollardan ortiq turmas edi. O‘n dollar esa kinoga chipta olish bilan birga, yana 
nafaqat popkorn xarid qilishga balki, tushlik qilishga ham etar edi. 
Iqtisodiyotda tovar va xizmatlarning o‘rtacha narxi, sodda qilib aytganda, narxlarning 
umumiy darajasi deyiladi. 1950 yildan 2011 yilga qadar AQSh iqtisodiyotidagi narxlar 
darajasi qariyib olti barobar o‘sgan. Inflyatsiya narxlar umumiy darajasining tinimsiz 
o‘sishi bo‘lib, har bir xaridorga, ishlab chiqaruvchiga va xukumatga ta‘sir ko‘rsatadi. 
Iqtisodiy strategiyani ishlab chiquvchilar va iqtisodchilar inflyatsiyani jilovlashga 
xarakat qiladilar, shuning uchun ushbu maqsadga erishish yo‘lida narxlar darajasini 
tebranishini aniqlovchi omillarini bilish zarur.Inflyatsiya bilan pul massasining yaqindan 
aloqasining keyingi isboti 5- rasmda ifodalangan garfik hisoblanadi. Bir nechta 
mamlakatlarda, o‘rtacha inflyatsiya darajasi (odatda har bir yilda foizli o‘zgarishda 
o‘lchanadigan narxlar darajasining o‘zgarish surati) ni aks ettirib, har bir nuqtani 
koordinatlari aniq bir mamlakatni aks ettirib, 2000-2010 yillar oralig‘ida pul massasining 
o‘rtacha o‘sishi va ushbu davrda inflyatsiyaning o‘rtacha sura‘tini ifodalaydi. 
Ko‘rganingizdek, keltirilgan ma‘lumotlar inflyatsiya bilan pul massasining o‘sishi 
o‘rtasidagi to‘g‘ri bog‘liqlikning mavjudligini ifodalaydi. Inflyatsiya darajasi eng katta 
bo‘lgan mamlakatlarda o‘z navbatida pul massasining o‘sish darajasi ham yuqoridir. 
Misol uchun, Turkiya, Ukraina va Zambiya kabi davlatlar ushbu davrda inflyatsiya 
darajasining yuqoriligi bilan ajralib turadi. Ushbu davlatlarda pul massasining o‘sishi 
ham yuqoriligi kuzatilgan. Aksincha, Shvetsiya va AQShda ushbu davrda 
inflyatsiyaning sura‘ti juda past bo‘lgan (pul massasining o‘sishi singari). Ushbu faktlar 
Nobel mukofoti sovrindari Milton Fridmenning taniqli xulosasiga asos bo‘lgan: ― 
Inflyatsiya- bu hamisha va har erda monetar hodisadir‖. Aynan shu mavzularda pul 
massasi miqdori va monetar siyosatning inflyatsiya sura‘tlariga ta‘sirini ko‘rib chiqamiz.