Utepbergenov Farxad

 

 

Moddiy madaniyat. 

 Wrta  Osiё va Qozog’iston xalqlarining moddiy madaniyatlari etnik 

alomatlaridan kwra asholining xwjaligi va xududiy wziga xosligiga asoslangandir. 

Misol uchun uy-joylar milliy emas asholining wtroq ёki kwchmanchi bwlishi bilan 

xususiyatlanadi. Wtroq asholi yashaydigan voshalar uy-joylari twg’ri tomonli  past 

tomli, tevaragi loy devordan twsilgan xovli kwrinishida bwlgan. Uylarning bu 

xoldagi wziga xosligi uning ichki loyixasi, tuzilishi bilan ajralgan. Tog’lik 

xududlarda asholi uylari wzining arxaik kwrinishini uzoqroq saqlab qolgan. 

 

Kwchmanchilar wtovlari ikkiga, yani mwg’ul va turk tiplariga bwlinadi. 

Ularning farqi faqat tomlarida bwlib birida konusli, ikkinchisida gumbazli. 

Wzbek, qozoq, qirg’iz, qoraqalpoqlarda ikkala tip sham uchrasa, turkmanlarda 

turk tipi tarqalgan. Wtovlarning konstruktsiyasida  deyarli farq ywq, ularni 

jishozlashda toifaviy xususiyatlari kwrinishi mumkin. 

 Wrta 

Osiё ananaviy kiyimlarida sham farqlanish gazmol ёki kiyim va uning 

qismlarida bwlmasdan boy va kambag’alligida bwlgan. Xwjalik mashg’uloti sham 

kiyimlarga tasir etganligi tabiiy.   Chorvadorlarning ananaviy  kiyimlari jundan, 

deshqonlar va shashar asholisi kiyimlarida paxta gazlamasi kwproq ishlatilgan.