Усмонхон алимов

4.
Боланинг ота­онадаги ҳақларидан бири унга муно
­
сиб исм танлашлари, яъни фарзандга маънодор, чирой
­
ли исм қўйишдир.
5.
Ақиқа ҳам боланинг ота­онадаги ҳақларидандир.
“Ақиқа” луғатда “ёрди” маъносини англатиб, асли да, 
янги туғилган боланинг сочига айтилади.
Шариат таълимотларига мувофиқ, туғилишнинг ет
­
тинчи куни боланинг сочини олиб, ўша соч оғирли гида 
кумуш садақа қилмоқ тавсия этилади.
Соч бошдан ажратиб олингани учун, бу маросим 
“ақиқа” дейилади.
Истеъмолда шу маъно кўп ишлатилиши боис “ақи­
қа” деганда, янги фарзанд туғилиши муносабати ила сў­
йиладиган қўй ҳам тушуниладиган бўлиб қолган.
6
. Янги туғилган боланинг қулоғига азон ва такбир 
айтиш.
 َنَّذَأ مَّلَس َو هْيَلَع للها ىَّل َص للها َلوُسَر ُتْيَأَر :َلاَق ُهْنَع للها َي ِضَر ٍعِفاَر يبَأ ْنَع
ُةَمِطاَف ُهْتَدَلَو َنيِح ٍّيِلَع ِنْب ِنَسَحلا ِنُذُأ يِف ِةلا َّصلاِب
Абу Рофиъдан (розияллоҳу анҳу) ривоят қилинади:
“Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи васаллам) Фоти
­
манинг (розияллоҳу анҳо) туққан боласи Ҳасан ибн Али 
қулоғига намознинг азонини айтаётган ларини кўрдим” 
(Абу Довуд ва Термизий)
.
7. Янги туғилган боланинг танглайини кўтариш
.
Кўпчилик саҳобалар ўзларининг янги туғилган фар
­
зандларини Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам) ҳузурларига олиб борар эдилар. Ул зот (алай­
ҳиссалом) ёш болаларни кўрсалар, ўта ҳурсанд бўлар 
www.muslim.uz

---

 
Усмонхон Алимов

89
эдилар. Кўпинча ҳурмо билан янги туғилган боланинг 
танглайини кўтарар ва унга исм қўяр эдилар.
8. Ҳомийлик. 
Бола етти ёшга киргунча бировнинг 
ҳи моясига муҳтож. Яъни овқатланиш, кийиниш, юви­
ниш ва бошқа ҳолатларда доимо катталарнинг ёрдами
­
га муҳтожлик сезади. Бу ишларни унинг ота­онаси, улар 
бўлмаса яқин қариндошлари амалга оширишлари во
­
жибдир.
9. Валийлик. 
Етти ёшдан балоғат ёшига етгунча бўл­
ган болалар валийга, ўзидан катта раҳбарга муҳтож дир­
лар. Бу ҳам, агар ота­она бўлмаса, яқин қариндош ларига 
юклатилади.
10. Нафақа. 
Болаларни озиқ­овқат, кийим кечак, 
турар­жой билан таъмин этиш отанинг бурчидир. Бу нар
­
салар ҳалол­пок бўлиши талаб қилинган.