Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

311
салбий жиҳатлари баъзи ғарб оммавий ахборот восита
­
лари орқали тарғиб қилинаётгани ачинарли ҳолдир. Гар
­
чи бундай ҳолатлар бошқа кўп мамлакатларда кузатил
­
маган бўлса­да, бу ҳол ҳотиржамликка берилишга асос 
бўлмайди. Ўз вақтида ёшлар қалбида бундай хунук иш
­
ларга нисбатан нафрат туйғусини шакллантириш лозим.
Одоб­ахлоқ, ҳаё­ибо, ор­номус, диёнат каби фазилат­
лар азалдан халқимиз маънавий оламининг ажралмас 
қисмига айланган. Бугунги глобаллашув шароитида “ом
­
мавий маданият” ниқоби остида ёшларимизга турли ёт 
ғоялар, маънавий тубанликларни тарғиб этишга урина­
ётган айрим қабиҳ ниятли кучлар айнан ана шундай қад­
риятларимизга чанг солаётгани сир эмас.
Президентимиз “Юксак маънавият – енгилмас куч” 
китобларида “Ҳозирги вақтда ахлоқсизликни мадани
­
ят деб билиш ва аксинча, асл маънавий қадриятларни 
менсимасдан, эскилик сарқити деб қараш билан боғлиқ 
ҳолатлар бугунги тараққиётга, инсон ҳаёти, оила муқад­
даслиги ва ёшлар тарбиясига катта хавф солмоқда ва 
кўпчилик бутун жаҳонда бамисоли бало­қазодек тарқа­
либ бораётган бундай хуружларга қарши курашиш нақа­
дар муҳим эканини англаб етмоқда”, дея маънавий таҳ­
дидлардан ёш авлодни асрашимиз зарурлигини таъкид
­
лаганлар.
XXI асрда турли ҳаёт тарзлари ва ғоялар рақобатга 
киришди. Бунда муваффақиятга эришиш учун ҳар бир 
дав лат ўзлигини сақлаган ҳолда диний ва миллий қад ­
ри ятларини бошқаларга англатишни асос қилган маф ­
курага эга бўлиши лозим. Акс ҳолда, ўзликни йўқо тиш, 
бебаҳо қадриятлардан воз кечиш кишини тарақ қиётдан 
ажратиб, уни тобе, мустақил фикри йўқ манқуртга ай
­
лантириб қўяди. Ҳозирги кунда ғаразли мақсадларни 
амалга ошириш учун зимдан олиб борилаётган фитна
­
лар баъзи миллатларнинг ўзлигини йў қо тишга қаратил­
ганини сезиш мумкин. Бунда эътибор ҳудудларни эгал
­
лаш эмас, инсон онгини эгаллашга йўналтирилган.
www.muslim.uz

---

312
Оилада фарзанд тарбияси
Маънавий даражада глобаллашувнинг салбий томони 
инсонни фақат истеъмолчига айлантиради. Бунда бахт­
саодат моддий фаровонлик билан белгиланади. Яшаш
­
дан мақсад ҳаётдан энг юқори даражада лаззатланишдан 
иборат бўлиб қолади. Руҳий­маънавий қадриятлар, эзгу
­
лик, савоб, беғараз ёрдам кўрсатиш каби олий тушунча
­
лар унутилади. Инсонлараро муносабатлар фақат фойда 
ва зарар қонуни асосида ишлайди. Кўнгилхушликлар­
нинг кўз кўриб, қулоқ эшитмаган турлари юзага келади. 
Юқоридагилардан кўриниб турибди, глобаллашув 
жа раёнини ортга қайтариб бўлмайди. Бу худди отил
­
ган ўқни қайта ўқдонга тиқишга уринишдек гап. Бугун 
дунёдаги ҳар бир давлатнинг тараққиёти айни шу гло­
баллашув асосида шаклланмоқда. Глобаллашув ҳоди­
сасининг ижобий ва салбий жиҳатлари бор. Энг салбий 
жиҳати – замонавий дунёда одамийликни бой бериб қў­
йиш хавфи юқори.
Олим ва мутахассисларнинг фикр­мулоҳазаларига та
­
янган ҳолда, ғарбга таҳдид солаётган хавф­хатарларни 
санаб ўтайлик: 
Биринчиси,
ғарб мамлакатларида туғилиш даража си­
нинг кескин пасайиши. Бу ҳакда ғарб олими бундай ёза
­
ди: “Ғарб том маънода “ўлмоқда”, деярли барча ғарб мам
­
лакатлари аҳолиси ақл бовар қилмас даража да кама йиб 
бормоқда. Ўн тўртинчи асрда Оврупа аҳолисининг учдан 
бир қисмини қириб юборган “қора ўлат” офатидан буён 
Ғарб тамаддуни ҳали бу қадар хатарли таҳдидга дуч кел
­
маган. Бу офат бутун ғарб аҳолисини қириб юбориши ҳеч 
гап эмас. Ҳозир Оврупа мамлакатларининг кўпида ўлим 
кўрсаткичи туғилишдан анча юқоридир.
Иккинчиси,
 
дин ва одобга зид бўлган ғоя, қараш ларнинг 
сингдирилиши оқибатида миллий қадрият, урф­одат ва 
анъаналар емирилмоқда. Маълумки, ғарб мам лакатлари 
тараққиётнинг юксак чўққиларига кўта рилишида диний 
қадрият, урф­одат ва анъаналар, ах лоқ нинг аҳамияти 
катта бўлган. Жумладан, ғарб тарихчиларидан бири бун
­
www.muslim.uz

---