Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

201
кана сўзларга алмаштириб айтиш, афсус, уч раб турибди. 
Баъзи катталар бунга бепарво. Замо намиз олимларидан 
бири Фозил қори Собиров (Аллоҳ раҳ мат қилсин) мавъи
­
заларида бундай деганлар: “Кў ри ниши туппа­тузук, ёши 
ўрта, масжидга жаноза хаба рини айтиш учун келганлар
­
дан сўрадим: “Кимингиз қазо қилди?” 
Улар бири:
– Кампирни бериб қўйдик, – деди.
– Қайси кампир? Ким бўлади сизга?
– Онам.
– Эй номард, мени дунёга келтирган, дуолари ижо
­
бат, пойи қадамлари остида жаннат бўлган, уйимнинг 
гавҳари, меҳрибоним, ойижоним ўтдилар, деб кўзёши 
қилгин, – дедим ва “Бир парча гўштдан вояга етказган, 
қип­қизил қонидан оппоқ сутини меҳр билан ажра тиб 
берган, неча­неча тунларни бедор ўтказиб, минг бир 
машаққатларни чеккан онанг энди “кампир” бўлиб қол­
дими, суф сендақа фарзандга”, деб койигим келди. 
Баъзи ёшларимизнинг берган саломларига қандай жа
­
воб беришни билмайсан киши. “Ассалому алайкум” сў­
зининг маъносини бузиб, нима деяётганларини ўзлари 
ҳам билмайдилар. Наҳот, “Ассалому алайкум” дея тўлиқ, 
очиқ ва равшан қилиб салом беришнинг иложи бўлмаса?! 
Наҳотки, ота­оналар фарзандларининг бера ётган салом
­
ларига эътибор қилмайдилар. Ҳар бир фарзанд эрталаб 
ота­она ҳузурига салом билан кириб келади­ку, ахир. 
“Бола бошидан” деганларидек, энди гина тили чиқиб ке­
лаётган фарзандларга тўғри, чиройли ва керакли сўз­
ларни гапириш ўргатилса, бу ўрган ганлари унга умрбод 
ҳурмат, бахт­омад келтиради.
Оҳиста сўзлаш
Чиройли одоблардан яна бири оҳиста сўзлашдир. То 
эшитувчилар уни яхши тушунишсин ва даврада ўтир­
ганлар гапираётган кишининг мақсадини аниқ англаб, 
идрок этсинлар. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва 
www.muslim.uz

---

202
Оилада фарзанд тарбияси
саллам) бу борада ҳам барча умматларига олий муаллим, 
тенгсиз мураббий сифатида ибрат бўлганлар. 
Ҳазрат Ойша (розияллоҳу анҳо) ривоят қила ди лар: “Ра­
су луллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) сўзла ган ларида, 
агар сўзларини санамоқчи бўлсангиз, ал батта, саноғига 
етардингиз” 
(Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти)
.