Усмонхон алимов

 ُأَدْبَـي اَمُهُّـيأ ِناَيِقَتْلَـي ِنَلاُجَّرلا ِللها َلوُسَر اَي :َليِق َةَماَمُأ يِبَأ ْنَع ُّيِذِمْرِّـتلا ىَوَر
 ىَلاَعَـت ِللهاِب اَمُه َلاْوَأ :َلاَق ؟ِم َلاَّسلاِب
“Ё Аллоҳнинг Расули, икки киши йўлиққанида, қай 
бири биринчи салом беради?” дейилди. “Аллоҳ таолога 
яқинроғи”, дедилар.
Учрашиб қолган икки кишининг қайси бири аввал са
­
лом берса, Яратган Раббимиз наздида азиз ва даражаси 
баланд саналар экан. Шу боис, ёши катталарнинг ёши ки­
чиклар олдин салом беришини кутиб турмасдан салом 
бермоғи фазилат ҳисобланади. Чунки бу амали билан 
катта гуноҳлардан бўлган кибрни синдириб, улкан ажру 
савобларга эга бўлади. Динимиз амалларининг таро ва­
тини қаранг, бизнинг назаримизда оддий ҳолат бўлиб 
кў ринган биргина салом­алик билан неча­неча қалблар 
бир­бирига меҳр ила боғланиб, ўртадаги гинаю адо­
ват лар унутилиб, эзгуликлар кўпаяди. Инсонлар ўрта­
сидаги, хусусан, ака­укалар, қариндошлар ва қўни­қўш­
ниларнинг ўзаро ҳурматлари, меҳру оқибатлари ортади, 
элу юртнинг янада обод бўлиши ва жамиятнинг равнақ 
топиши йўлида ҳамжиҳатлик мустаҳкамланади.
Салом бериш жоиз бўлмаган ўринлар
Салом бериш қанчалик фазилат бўлмасин, баъ зи ҳо­
латлар ва ўринларда салом бериш макруҳ ҳисоб ла нади. 
Бу ҳолатлар қуйидагилардир:
Таҳорат олувчига, ҳаммомдаги кишига, овқат ла наёт­
ган киши, жанг қилаётган киши, Қуръон ўқиёт ган киши, 
Аллоҳни зикр қилаётган киши, ҳажда тал бия айтаётган 
кишига, жумада имом­хатиб хутба қи лаёт ган ида ва бош­
қа кунлари ҳам масжидда ваъз қила ёт гани да, фиқҳдан 
мавъиза қилаётганга, дарс билан маш ғул кишига, илмда 
тадқиқот қилаётганга, муаз зинга, намоз ўқиётган киши
­
га ва шу кабиларга салом бериш мак руҳдир.
www.muslim.uz

---

 
Усмонхон Алимов

183
Ушбу ўринлар ва ҳолатлардаги кишиларга салом бе
­
риш макруҳ бўлса, бу ўринлар ва ҳолатлардаги ки шига 
ҳам алик олиш вожиб бўлмайди. 
Демак, салом бериш одоби ҳам мураббийларимиз 
диқ қат билан эътибор қаратадиган, фарзандларга чу­
қур ўргатадиган одоблар сирасидандир. “Бола азиз, одо­
би ундан азиз” деганлар, фарзандларимиз одоблари 
ҳамиша ҳавас қилса арзигулик бўлсин.