Усмонхон алимов

 َمَّلَسَو ِهْيَلَع ُللها ىَّل َص ِللها َلوُسَر َّنَأ ُهْنَع ُللها َي ِضَر َةَرْـيَرُه يِبَأ ْنَع ٌمِل ْسُم ىَوَر
”ِهِب ُّقَحَأ َوُهَـف ِهْيَلإ َعَجَر َّمُث ِهِسِل ْجَم ْنِم ْمُكُدَحَأ َماَق اَذإ “:َلاَق
Имом Муслим Абу Ҳурайрадан (розияллоҳу анҳу) ри
­
воят қилади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): 
“Сиз лардан бирингиз ўрнидан туриб (кетиб), сўнг ўрнига 
қайтса, бас, у бунга ҳақлидир”
, 
дедилар.
Мажлисдан чиқишга изн сўраш
 ُناَذْئِتْسِْلإا َلِعُج اَمَّنِإ “:َلاَق َمَّلَسَو ِهْيَلَع ُللها ىَّل َص ِللها َلوُسَر َّنَأ ُناَخْيَّشلا ىَوَر
”ِر َصَبْلا ِلْجَأ ْنِم
Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоятларида Расу­
луллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Албатта, кўз са
­
бабли изн сўраш жорий этилди”,
 
деганлар.
Мазкур жойда зикр этилган изн сўраш маъносида 
ташриф буюрган киши кетишга чоғланганида хонадон 
соҳибидан изн сўраши ҳам назарда тутилган. Чунки меҳ­
мон чиқиб кетишида ҳам кўзи ножоиз жойларга тушиб, 
уй соҳибалари бўлмиш аёлларни хижолат қилмас лиги 
учун ушбу ҳадиси муборак ворид бўлган.
Шу тариқа Исломнинг улкан одоб ва маданият ла­
ри билан қалблари, турмушлари зийнатланган аждод­
ла римиз ўз ҳаётлари давомида бирор­бир ҳолатда би
­
ровнинг ҳақига хиёнат қилишни тасаввурларига ҳам 
сиғдиролмаганлар. Надоматлар билан тилга олишга 
маж бурмиз, кейинги пайтларда одобсиз, нопок кимса­
лар нинг ножоиз хатти­ҳаракатлари сабаб покиза аёл
­
лар ёмонотлиқ бўлиб, яхши оилалар ажрашиб, бегуноҳ 
www.muslim.uz

---

 
Усмонхон Алимов

195
фарзандлар етимликка маҳкум бўлмоқдалар. Бу каби 
воқеалар, афсус, ён атрофимизда, қўни­қўшни лари миз­
да, қариндошу таниш­билишларимиз оилаларида содир 
бўлмоқда. Барча қабиҳликлар улуғ одобу ахлоқларни 
менсимасликдан, амал қилмасликдан келиб чиқади. Энг 
ачинарлиси, “Қуш инида кўрганини қилади” деган ла ри­
дек, фарзандлари ҳам ота­оналаридан бу иллатлар бора
­
сида андоза олмоқдалар. 
Шунинг учун муҳтарам мураббийлар бор кучлари ила 
келажак авлодларнинг одобларини юксак ва ахлоқ ла ри­
ни гўзал, қалбларини мунаввар этиб тарбия қи лиш лари 
ҳамиша долзарб вазифадир. Чунки юртимиз келажаги
янада буюк, ҳаётимиз бундан­да фаровон бўлиши илму 
маърифатли, маънавияти юксак ёшла римизга боғлиқ.
Мажлиснинг каффорат дуосини ўқиш
Абу Бараза (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади.