Усмон носир ҳаётига бир назар

БЎХТОНЛАР ҚУРБОНИ БЎЛГАН АКА-УКА ЕРМАТОВЛАР ҲАЙОТИ

Истиқлол йилларида миллий қадриятларни тиклаш, тарихимизни холис ва ҳаққоний ўрганиш, азиз сиймолар хотирасини эзозлаш, маданиятимиз ва санъатимиз ривожига ҳисса қўшган ижодкорлар фаолияти, уларнинг бой маънавий меросини тадқиқ этиш, тарғиб ва ташвиқ қилиш, тарихий адолатни қарор топтириш борасида кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда.

Мустақиллик йилларида ўтмиш тарихимизга яъни, “Қатағон қурбонлари” масаласига еътабор берадиган бўлсак, жуда кўплаб бегуноҳ инсонларни йўқ қилинганлигининг ва уларнинг фожиали ўлими тўғрисидаги маълумотларни ёритишимиз лозим эканлигини англаймиз.
Ў збекистоннинг миллий манфаатларини ҳимоя қилиш, маънавий қадриятларимизни асраб-авайлаш ва бойитишини ўзининг асосий мақсади сифатида белгилаб олган Ўзбекистон “Миллий тикланиш” демократик партияси 2010-йилда “Қатағон қурбонлари” музейи ва “Шаҳидлар хотираси” жамоат фонди, шунингдек, “Олтин мерос” халқаро хайрия жамғармаси билан ҳамкорлик меморендумини имзолаган.
Ҳозирда ушбу ташкилотлар ҳамкорлигида мустабид тузум давридаги оммавий қатоғонлар туфайли қурбон бўлган, инсонлик шаъни, ғурури топталган ватандошларимизнинг хотирасини тиклаш, мамлакатимиз тарихида рўй берган ижтимоий-сиёсий, маданий воқеалар ва қатағон сиёсатининг салбий оқибатларини холисона ўрганиш, фуқароларимиз айниқса ёш авлод қалбида Ватанга муҳаббат, истиқлол ғояларига садоқат туйғуларини кучайтиришда муҳим аҳамият касб етмоқда.
Бугунги кунда қатағонга учраган ва қамалганларнинг авлодлари ота-боболарини хотирасини тиклашда ўз ҳиссасини қўшиб келмоқда. Шулардан бири Ерматова Муҳаббат 1948-йил 26 июлда Фарғона вилаяти Ўзбекистон тумани Яйпан қишлоғида туғилган. Ҳозирги кунда Сирдарё вилояти, Гулистон шаҳридаги оилавий поликлиникада олий тоифали ендикринолог врач бўлиб ишлайди. У кишининг оталари ва амакилари ҳам советларнинг қатағонлик сиёсати даврида қамалиб чиққан. Унинг отаси Нуриддин Ерматов 1904-йилда Қўқонда туғилган. Бир неча -йил Қўқонда ўқитувчилик қилган. Қори Ниёзий у кишининг устозлари бўлган. Тошмуҳаммад Ниёзович Қори-Ниёзий (2-сентабр 1897-йил 18-март 1970-йил) ўзбек совет олими, педагоги, математиги, ЎзССР Фанлар Академияси академиги ва илк президенти бўлган. У ўзбеклар орасида ЎОДУ (Ўрта Осиё Давлат Университети) физика-математика факултетига биринчилардан бўлиб ўқишга кирди ва 1930-йили ўқишни муваффақиятли тугатди. 1931-йилдан 1933-йилгача университетнинг ректори лавозимида ишлайди. Қори-Ниёзийга ўзбеклардан биринчи бўлиб 1931-йили профессор унвони берилди, 1939-йилда эса физика – математика фанлари доктори илмий даражаси берилди¹⁴. 1939-1943-йиллар давомида Т.Н.Қори-Ниёзий Ўзбекистоннинг жамоатчилик, маданият, маориф ва жамоатчилик ҳаётида муваффақиятли жорий этган ва кирилл ёзувига асосланган янги ўзбек алифбосини қайта ишлашга раҳбарлик қилди. 1946 -йилдан бошлаб Т.Н.Қори-Ниёзий доимий равишда ТИҚХММИ (Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаштириш муҳандислари институти) оилй математика кафедраси мудири бўлиб ишлади. Т.Н.Қори-Ниёзий ўзбек математика терминологияси, олий ва ўрта ўқув муассасалари учун ҳақиқий математик адабиётлар асосчиси ҳамда фан тарихи бўйича йирик мутахассис ҳисобланади. Унинг уч юздан ортиқ илмий ишлари нашр қилинган, жумладан, фан соҳасида оламшумул ихтиро сифатида чуқур тан олинган «Улуғбекнинг астрономия мактаби» монографияси 1952-йилда давлат мукофотига сазовор бўлди.