Uslubiy majmua

Diniy dunyoqarash
dunyoqarashning tarixan ikkinchi shakli dindir. (Din so‗zi 
arabchadan tarjimada e‘tiqod, ishonch, ishonmoq degan ma‘nolarni anglatadi.) Mif kabi, din 
zamirida ham e‘tiqod, tuyg‗ular va emotsiyalar yotadi. Garchi din kurtaklari «aqlli odam» 
dunyoqarashi shakllanishining dastlabki bosqichlarida, ya‘ni taxminan 40-60 ming yil 
muqaddam paydo bo‗lgan bo‗lsa-da, umuman olganda u dunyoqarashning mustaqil shakli 
sifatida keyinroq, jumladan mif ta‘sirida insonning abstrakt fikrlash qobiliyati sezilarli darajada 
kuchaygan davrda vujudga kelgan.
Diniy dunyoqarash odamlarning g‗ayritabiiy narsalar (xudolar, «oliy aql», qandaydir 
absolyut va sh.k.)ga bo‗lgan e‘tiqodiga asoslanuvchi tegishli xulq-atvori va o‗ziga xos 
harakatlaridir. 
Agar mifologiyada an‟anaga, rivoyat qiluvchining, ya‟ni oqsoqolning obro„siga 
e‟tiqod kuchli bo„lsa, dinda g„ayritabiiy narsalarga e‟tiqod birinchi o„rinda turadi, oliy kuchlar 
nomidan rivoyat qiluvchi ruhoniylar obro„si esa ikkinchi darajali rol o„ynaydi.
Falsafaning predmeti - insonda bilishga qiziqish uyg„otadigan, mifologiya, din yoki fan 
javoblaridan qoniqmagan kishining o„ziga ma‟lum bilimlar va tajriba,, muayyan e‟tiqod, 
ishonch va intuitsiyaga tayangan holda oqilona asoslangan javoblar berishga harakat qiladigan, 
savollar tug„diradigan har qanday ob‟ektiv va sub‟ektiv borliqdir
.
Boshqacha aytganda, 
inson 
o„z qiziqishi ob‟ekti haqida muayyan tasavvur hosil qilish maqsadida savol berishga asos 
bo„lishi mumkin bo„lgan hamma narsa falsafaning predmetidir
. SHu munosabat bilan u yoki bu 
odamning falsafiy qarashlari haqida va hatto uning falsafasi to‗g‗risida so‗z yuritish mutlaqo 
o‗rinli bo‗ladi va bunga biz kundalik hayotda tez-tez duch kelamiz.
Falsafaning asosiy funksiyalari. 
Falsafa u yoki bu muammolarni hal qilar, qonunlar, 
muayyan tamoyillarni ta‘riflar yoki gipotezalar, g‗oyalar va nazariyalarni ilgari surar ekan, ayni 
vaqtda (ba‘zan shu tariqa) har xil funksiyalarni bajaradi. Falsafaning muhim funksiyalaridan 
dunyoqarashni shakllantirish, bilish, metodologik, integrativ, madaniy, aksiologik, axloqiy va 
tarbiyaviy funksiyalarni qayd etish mumkin. Ularning barchasi bir-biri bilan uzviy bog‗liqdir. Bu 
funksiyalarning roli va ahamiyati falsafaning amal qilish sohasi, u hal qilayotgan vazifalar 
darajasi va xususiyati bilan belgilanadi.