Ushbu fan neft konlarini samarali ishlash muammosining ayrim tarafini o‘rganuvchi ko‘plab fanlar bilan uzviy bog‘liq

Tarang-suv tazyiqi rejimi – qatlamning taranglik kuchlari ta’siri ko‘proq:

• 
  P_k tushishida qatlam suyuqligi va jinsining kengayishi;
  
• 
  chekka va ostki suvlarning siljishi, biroq, suv tazyiqi rejimidan farqli o‘laroq, P_q ning asta-sekin tushishi;
  
• 
  asosiy davrda P_j.q.>P_to’y., G neftdan erigan gaz miqdoriga mos keladi.
  

Gaz tazyiqi rejimi gaz do‘ppisidagi (GD) gaz tazyiqi rejimi bilan ko‘proq bog’liq va tashqi ko‘rinishdan GD chegarsining harakati bilan namoyon bo‘ladi.
Gaz tazyiqi rejimining asosiy sharti qatlamni ishlatilayotgan qismida bosimni tushishi hisoblanadi. Bu bosim tushishi GD ga o‘tadi va uni kengayishiga olib keladi.
GD ni quduqqa yaqinlashishi gaz yorib o‘tishi bilan kuzatiladi. Bunda G keskin oshadi va quduq toza gaz bera boshlaydi.
Qatlamning pastki qismlarida, GD dan uzoqda joylashgan quduqlarda G ishlatish davri davomida pasayib boradi. Bu pasayish qatlamda bosim tushishi bilan erigan gazning bir qismini erkin holatga o‘tishi va bu gazni quduqlarga emas, qatlamning yuqori qismidagi GD ga ko‘chishi bilan bog’liq. Shuning uchun G GD da uzoqda joylashgan quduqlarda, qatlam bosimining ma’lum kattaliklarida, neftda erigan gaz miqdoriga mos keladi.
G ning kamayishi bilan asta-sekin yo‘ldosh gazning tarkibi o‘zgaradi. Yengilroq uglevodorodlar (metan va etan) neftdan ajralib GD ga ko‘chadi, yo‘ldosh gaz esa og’irroq uglevodorodlar bilan boyiydi. Neftning qovushqoqligi ortadi – neft beraolishlik kamayadi.
Erigan gaz rejimi (II.5 - rasm) asosan P_q tushishi bilan erigan holatdan erkin holatga o‘tgan gazning harakati bilan bog’liq. Gazning ajralgan pufakchalari kengaya boradi va neftni yaqindagi quduqlar tubiga suradi. Bu rejim uchun quyidagilar xususiyatli:

• 
  qatlam bosimini keskin tushishi;
  
• 
  quduqlar mahsuldorligini tezda kamayishi;
  
• 
  har bir quduq atrofida depressiya voronkasi hosil bo‘lishi;
  
• 
  G qandaydir maksimal ko‘rsatgichgacha tezda o‘sadi, undan keyin esa pasayadi.