Ushbu fan neft konlarini samarali ishlash muammosining ayrim tarafini o‘rganuvchi ko‘plab fanlar bilan uzviy bog‘liq

III.10-rаsm. Uch qatorli ishlash sistemasining elementi: 1-haydovchi quduqning “choragi”;
2-oluvchi quduq “choragi”

III.11-rаsm.Besh qatorli ishlash sistemasining elementi: 1-haydovchi quduqning “yarmi”; 2-birinchi qator oluvchi qudug‘ining “yarmi”, 3-ikkinchi qator oluvchi qudug‘i; 4-uchinchi qator oluvchi qudug‘ining “choragi”, 5-haydovchi quduq

Quduqlar maydon bo‘ylab joylashgan ishlash tizimlari.Amaliyotda quduqlarni maydon bo‘yicha joylashtirish ko‘p qo‘llaniladigan besh nuqtali, yetti nuqtali va to‘qqiz nuqtali ishlash sistemalarini ko‘rib chiqamiz. Besh nuqtali sistema (III.12-rasm). Sistemaning elementi kvadratdan iborat bo‘lib, uning burchaklarida oluvchi quduqlar, markazida esa haydovchi quduq joylashgan. Ushbu sistema uchun haydovchi va oluvchi quduqlari nisbati 1:1ga esa birga teng.

Yetti nuqtali sistema (III.13-rasm). Sistema elementi olti burchak ko‘rinishida bo‘lib, uning burchaklarida oluvchi quduqlari va markazida haydovchi quduq joylashgan bo‘ladi. Haydovchi va oluvchi quduqlari soni nisbati , ya’ni bitta haydovchi quduqqa ikkita oluvchi quduq to‘g‘ri keladi.

	III.12-rasm. Besh nuqtali ishlash sistemasida ishlatish quduqlarining joylashishi: 1-neftlilikning shartli chegarasi; 2 va 3-mos ravishda haydovchi va oluvchi quduqlar.
	III.13-rasm. Yetti nuqtali ishlash sistemasida ishlatish quduqlarining joylashishi:1-neftlilikning shartli chegarasi; 2 va 3-mos ravishda haydovchi va oluvchi quduqlar.