Urug`lik donni o`rib-yig`ish Yangi navlarni ko’paytirish tizimi Urug`lik donni tozalash va saralash

Urug’lik nazorati. Urug’lik nazoratining vazifasi yetishtirilgan urug’likni saqlash va omborlardan chiqarish vaqtlarida urug’likning ekishga yaroqlik sifatlarini tekshirib turishdir. Urug’ning ekishga yaroqlik sifatlari -urug’likning tozaligi, 1000 donasining vazni, nishlash quvvati, unuvchanligi, hayotchanligi, namligi, kasallik va zararkunandalar bilan shikastlgnganligi kabi ko’rsatgichlar yig’indisi bilan ifodalanadi.

Barcha ekinlar urug’liklarining ekishga yaroqlik sifatlariga bo’lgan talablar davlat standartida qat’iy belgilangan. Ekishga yaroqlik sifatlari davlat standartida belgilangan darajadan past bo’lgan urug’liklar ekish uchun yaroqsiz hisoblanadi. Urug’lik nazorati xo’jalik ichidagi nazorat va davlat nazoratidan iborat.

Xo’jalik ichidagi urug’lik nazorati har bir xo’jalikning o’z mutaxassislari tomonidan olib boriladi. U urug’liklarni jamg’arish va saqlash qoidalarining to’g’ri bajarilishini, kasallik va zararkunandalarga qarrshi kurash choralari, maxsus urug’chilik texnologiyasi qoidalarining bajarilishini tekshirib turish kabi ishlardan iborat.

Davlat urug’lik nazorati davlat urug’ inspektorlari tomonidan olib boriladi. Urug’ inspektorlari hamma xo’jaliklardagi ekishga mo’ljallangan barcha urug’liklarni tekshirib turadi. Urug’liklar labaratoriyalarda yagona davlat standarti qoidalari asosida tekshiriladi. Urug’ inspektorlari tomonidan tekshirilgan va «Urug’lik sofligi haqida» gi guvohnomaga ega bo’lgai urug’largina ekishga yaroqli hisoblanadi.

Ekinlarning navdor urug’liklari tegishli hujjatlar bilan rasmiylashtiriladi. Urug’lik ekinlar ko’paytirish ko’chatzoridan boshlab aprobasiya qilinib, 3 shakl bo’yicha aprobasiya akti tuziladi.

Urug’chilikning dastlabki bosqichlarida o’tkazilgan ishlar haqida akt tuziladi. Aktga bu ishni bajargan seleksioner, mutaxassis va ilmiy tadqiqot muassasasi urug’chilik bo’limining boshlig’i imzo chekadi.

Elita urug’liklari yetishtirishning barcha ko’chatzorlari va ekinzorlarida o’tkazilgan ishlar «Elita urug’liklari yetishtirish bo’yicha ishlarni hisobga olish jurnali» ga yozib beriladi.

Xo’jaliklarda ekish uchun belgilangan urug’liklar quyidagi hujjatlarga ega bo’lishi kerak:

1. Urug’liklar xo’jalikning o’zida yetishtirilgan bo’lsa, ularning ekinboplik sifatlarini ko’rsatuvchi «Urug’larning saraligi haqida guvohnoma» va navlilik sifatlarini ko’rsatuvchi aprobasiya akti;

2. Navdor urug’liklar (superelita va elita) tayyorlov tashkilotining omboridan olingan yoki xo’jaliklararo almashtirilganligi haqida hujjat, ekin sifatlari bo’yicha standart talabi darajasiga yetkazilgan urug’liklar «Navlilik guvoxnomasi».

Xo’jaliklar va tajriba muassasalari ekish sifatlari bo’yicha standart talablariga mos keladigan navdor urug’liklarni sotganlarida ularga quyidagi hujjatlarni qo’shib jo’natishlari kerak:

-navlarning superelita va elita urug’liklariga beriladigan «Urug’lik attestati»;

-boshqa reproduksiyali navdor urug’liklarga beriladigan “Urug’lik attestati”;

-fermer xo’jaliklari va tajriba muassasalari navdor urug’liklarni (superelita va elita) tozaligi va namligi bo’yicha saraligini don tayyorlaydigan chegaralangan doirada standart talabi darajasiga yetkazmasdan topshirilganlarida ularga «Navlilik guvohnomasi» qo’shib yuborilishi kerak.