Қурилиш материаллари ва конструкциялари ишлаб чиқаришда сифат назоратини ташкил қилиш

3.Texnik nazoratni asosiy turlari va ob’ektlari
Ishlab chiqarish sharoitida texnologik jarayonning har-xil bosqichlarida texnik nazoratning quyidagi turlari amalga oshiriladi: kirishdagi, oraliq va qabul qilish-topshirish. Bundan tashqari ishlab chiqarishni barcha bosqichlarida ogohlantiruvchi nazorat o‘tkaziladi.
Kirishdagi nazorat kelayotgan materiallar va yarim tayyor mahsulotlarni DAST, texnik shart va boshqa me’yoriy hujjatlar talablariga mos kelishi tekshiriladi. Bu nazorat materiallar bilan kelgan texnik hujjatlarni ko‘rib chiqish va transportirovkadan keyingi materiallarni sifatini tekshirish, hamda laboratoriya sinovlari uchun namunalar olib amalga oshiriladi.
Oraliq nazorat texnologik jarayonning har bir bosqichida bajarilayotgan alohida olingan ishning bajarilish sifatini tekshirish maqsadida o‘tkaziladi. Oraliq nazorat qoliplash, mahsulotni qotish sharoiti uchun belgilangan ko‘rsatkichlarni qiymatini aniqlash orqali amalga oshiriladi.
Qabul qilish-topshirish nazorati mahsulot tayyor bo‘lib, tayyor mahsulotlar omboriga chiqarishdan oldin amalga oshiriladi. Bu nazorat turida mahsulotni belgilanishiga ko‘ra uning tashqi ko‘rinishi, texnik hujjatlar va ishchi chizmalarda keltirilgan mahsulotning forma va o‘lchamlari bo‘yicha ruxsat etilgan chetlashishlarni mos kelishi, temir-beton konstruksiyalarda himoya qatlam qalinligi va armaturlashni to‘g‘ri bajarilganligi, hamda materialni mustahkamligini standart va nostandart usullar yoki konstruksiyalarni naturaviy sinovlari yordamida aniqlanadi
Ogohlantiruvchi nazoratni texnologik jarayonning barcha bosqichlarida o‘tkazilib, ishlab chiqarishga nokonditsion material va yarim tayyor mahsulotlarni qo‘yilishi oldini oladi, texnologik post uskunalarini to‘g‘ri o‘rnatilganligi va ularni sozligini tekshiradi. Nazoratni bu turi uskunalarni qayta o‘rnatilganda, o‘lchov qurilmalari va ish qurollarini almashtirilganda, hamda boshqa ish rejimiga o‘tilganda o‘tkaziladi.
Inspeksiya nazorati davriy ravishda maxsus komissiya tomonidan o‘tkazilib, unda texnologik uskunalar, o‘lchov priborlari, mahsulot sifati va TNB ishi tekshiriladi.
Maxsus nazoratda tayyor mahsulotni ekspluatatsiya sharoitlarini hisobga olgan holda sinovlar o‘tkaziladi.
Yig‘ma temir beton zavodida ishlab-chiqarish nazorati ob’ektlarini ruyxati va bajarish ketma-ketligi 1-jadvalda keltirilgan.
1-jadval

Ishlab chiqarish jarayoni	Nazorat ob’ekti	Nazorat bosqichlari
1	2	3
1.Materiallarni qabul qilish	Sement, to‘ldiruvchi, qo‘shimchalar Armatura po‘lati	Fizik-mexanik xossalarini aniqlash Diametrini tekshirish, armatura mustahkamligini aniqlash.
2.YArim tayyor mahsulotlarni tayyorlash	Beton qorishmasi Armatura karkasi	Beton tarkibinii to‘g‘riligini, aralashtirish davomiyligi va qorishma yoyiluvchanligi (qattiqligi) nazorati Karkas o‘lchamlari, payvand choklari mustahkamligini tekshirish
3.Mahsulotlarni qoliplash	Forma va qoliplar Betonlashga tayyorlash Betonlash	Formani to‘g‘ri yigilishi, qoliplar sifati, formalarni yoglash sifati tekshiriladi. Armatura karkaslari va qoplama detallarini to‘g‘ri joylashishi, zo‘riqtirilgan aramaturadagi kuchlanish miqdori tekshiriladi. Beton qorishmasini joylashtirish va zichlash jarayonini tekshirish
4.Issiqlik ishlovi berish	Rejim	Harorat, namlik va issiqlik ishlov berish davomiyligi tekshiriladi.
5.Qolipdan olish	Tayyor mahsulot	Formalar va mahsulot o‘lchamlari, pardozlash sifati nazorati
6.Tayyor mah-sulotlarni TNB tomoni-dan qabul qilish va xa-ridorga berish	Kublar Tayyor mahsulot	Beton klassini, suv shimuvchanligini va sovuqbardoshligini aniqlash Buzmasdan sinash usuli yordamida beton mustahkamligini aniqlash; Naturaviy sinov yordamida mustahkamlik, bikrlik, himoya qatlam qalinligini aniqlash.

- kirishdagi; - ishlab chiqarish; -qabul qilish-topshirish
Yig‘ma temir-beton ishlab chiqarish zavodida nazorat bosqichlari sxemasi