Urganch davlat universiteti X. R. Matyoqubov, J. K. Tojiyev texnologiya va dizayn

 
Karbamid  smola 
-  ushbu  sinfdagi  smolalar  ishlab  chiqarish  texnologiyasi, 
odatda,  uch  bosqichdan  iborat.  Sintez  ko`ylagi  bilan  jihozlangan  aralashtirish 
moslamasi 
bo`lgan 
apparatda 
amalga 
oshiriladi. 
Birinchi 
bosqichda 
polikondensatsiya  jarayoni  ishqorli  muhitda  pH  qiymati  7,5-8  (gidroksidi 
kondensatsiya) va karbamid: formaldegidning molyar nisbati mos ravishda 1:1,6-1,9 
Ikkinchi bosqich kislotali muhitda pH = 4.5 - 4.8 (kislota kondensatsiyasi) da amalga 
oshiriladi.  Ushbu  bosqich  mahsulotning  molekulyar  og`irligining  ortishi  tufayli 
yopishqoqlikning  keskin  o`sishi  bilan  tavsiflanadi.  Kislota  kondensatsiyasi  bosqichi 
tugagandan  so`ng,  karbamidning  qo`shimcha  qismi  karbamidning  qoldiq  molyar 
nisbatini 1:1,3 - 1,4 ga yetkazish uchun smolalar tarkibiga kiritiladi va hosil bo`lgan 
bog`lovchi  kerakli  shartli  yopishqoqlikka  (quritish  bosqichiga)  quritiladi.  Smolalar 
soviganidan  va  uning  modifikatsiyasi  amalga  oshirilib,  uning  zaharli  (erkin 

---

- 136 - 
 
formaldegid  miqdorini  0,3%  gacha  tushirish)  va  fizik-mexanik  xususiyatlarini 
yaxshilashga qaratilgan.