Urganch davlat universiteti X. R. Matyoqubov, J. K. Tojiyev texnologiya va dizayn

 
I.4. Yog`och xomashyo tayyorlash to`g`risida asosiy tushunchalar. Buyum 
yasash texnologiyasi va yasalgan buyumning sifati, ishlatilgan materialning 
xossalariga bog`liqligi. 
Arralab  yiqitilgan  va  ildiz  hamda  shox-shabbalaridan  tozalangan  daraxt  tanasi 
yog`och  deyiladi.  Daraxt  yog`ochligini  ko`ndalangiga  qirqib  hosil  qilish  jarayoni 

---

- 32 - 
 
arralab  saralash  deyiladi.  Yog`ochlikni  saralashda  ishga  yaroqli  va  o`tinbop  qismlar 
olinadi.  
Ishga  yaroqli  yog`och  deb  dumaloq  holatda  yoki  mexanikaviy  va  kimyoviy 
ishlash  uchun  xom  ashyo  sifatida  foydalaniladigan  hamda  ishga  yaroqli 
sortimentlarga tegishli ГОСТ yoki ТУ talablariga javob beradigan yog`och va uning 
bo`laklariga aytiladi.  
O`tinlik yog`och - yoqilg`i sifatida hamda pista ko`mir va quruq haydash uchun 
xom  ashyo  sifatida  ishlatiladigan  past  sifatli  yog`och.  Yog`ochlik  sifatiga  va 
sortimentning  vazifasiga  qarab  har  xil  uzunlikdagi  xodalar  hamda  g`o`lalarga 
qirqiladi.  Xodalar  deb  arralash  materiallari  ishlab  chiqarishda  xom  ashyo  sifatida 
ishlatiladigan  dumaloq,  ishga  yaroqli  sortimentlarga  aytiladi.  G`o`la  deb  maxsus 
(faner, chang`i, aviatsiya, g`altak, bochka taxtasi, randa-dasta, qalam,  miltiq dastasi, 
idish,  shpal  paluba,  gugurt  va  akkumulyatorda  ishlatiladigan)  mahsulot  turlarini 
ishlab chiqarishga mo`ljallangan dumaloq, ishga yaroqli sortimentga aytiladi.