Urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti biologiya yo`nalishi 1-bosqich talabasi raxmataliyev oybekning “hujayra nazariyasining yaratilish tarixi” mavzusida yozgan

2. HUJAYRA NAZARIYASI.PROKARIOT VA EUKARIOTLAR

• Zamonaviy mikroskopik texnika Chex olimi Yan Purkine va uning shogirdlari ishlaridan boshlangan deyish o‘rinli. Birinchi bo‘lib Purkine to‘qimalarni bo‘yash (indigo v.b.), preparatlarni tiniqlashtiruvchi moddalarni qo‘llash (kanada balzami) ni boshlab berdi. Mubolag‘asiz aytish mumkinki hayvonlar gistologiyasi Purkine va uning shogirdlari tomonidan yaratildi. Yetarli yupqa kesmalar olish uchun biologik ob’ektlarni parafinga, jelatinga, selloidinga va boshqalarga solish yo‘li bilan zichlash metodlari ishlab chiqildi va belgilangan aniq qalinlikda kesmalar olishga imkoniyat beradigan mikrotomlar yaratildi. Uni birinchi bo‘lib Oshats yaratdi, ammo “mikrotom” atamasini fanga Purkine kiritdi (1838).

O’simliklar anatomiyasi haqidagi birinchi asar angliyalik Gryu va italiyalik Malpigilar tomonidan yozildi. Gryu o’z ishlarini "O’simliklar anatomiyasining boshlanishi" (1682). Malpigi esa ikki jildli "O’simliklar anatomiyasi haqida tasavvurlar"(1671) nomli asarlarida chop etdilar.1831 yili R. Braun hujayra yadrosini aniqladi va yadro hujayra hayotida muhim ahamiyatga ega ekanligi haqidagi fikrni olg’a surdi. 1884 yili rus olimi P.F. Goryaninov (1796 - 1856), keyinchalik chex olimi Purkine va uning shogirdlari hujayra ichidagi tiriklik massasiga katta ahamiyat berdilar. 1830 yili Purkine u massani protoplazma deb atadi.

• O’simliklar anatomiyasi haqidagi birinchi asar angliyalik Gryu va italiyalik Malpigilar tomonidan yozildi. Gryu o’z ishlarini "O’simliklar anatomiyasining boshlanishi" (1682). Malpigi esa ikki jildli "O’simliklar anatomiyasi haqida tasavvurlar"(1671) nomli asarlarida chop etdilar.1831 yili R. Braun hujayra yadrosini aniqladi va yadro hujayra hayotida muhim ahamiyatga ega ekanligi haqidagi fikrni olg’a surdi. 1884 yili rus olimi P.F. Goryaninov (1796 - 1856), keyinchalik chex olimi Purkine va uning shogirdlari hujayra ichidagi tiriklik massasiga katta ahamiyat berdilar. 1830 yili Purkine u massani protoplazma deb atadi.