|
Pardozlash ishlari bir necha bosqichda amalga oshiriladi.
Buyumlarni pardozlash ishlarida turli xil ko‘rinishdagi qoplama lar dan ham foy- dalaniladi. Ularga shpon va fanerlarni kiritish mumkin.
Shpon va faner yordamida pardozlash.
Mebellarni yasashda yasaladigan yog‘ochning turini ham to‘g‘ri tanlash lozim. Tabiiy qattiqligi yuqori bo‘lgan yog‘ochlardan sifatli mebel tayyorlanadi. Stulni yasashda qattiq yog‘och bo‘laklaridan foydalaniladi. Chunki stul og‘ir vazndagi odamlarni ko‘tarib turishi lozim. Pishiqligi yuqori bo‘lgan yog‘ochlar bunga bardosh bera oladi. Stolga stulga qaraganda og‘irlik kamroq tushadi. Shuning uchun stol yasashda o‘rtacha qattiqlikdagi yog‘ochlardan foydalaniladi.
Lobzik qirqish asbobi haqida umumuiy malumotlar .
Kesish — yog‘och materiallardan zarur o‘lchamli va shaklli detallar yasashning asosiy usulidir. Kesish jarayonida ponasimon keskich yog‘ochga o‘yib kirib yog‘och tolalarini kesadi va ular orasidagi bog‘lanishni buzib, yog‘ochning ma‘lum qatlamini kesib qirindi hosil qiladi. Yog‘ochni qirindi ajratmay kesish ham mumkin: masalan, payrahaning yaroqsiz qismini kesganda yoki payrahani qaychi bilan qirqqanda qirindi chiqmaydi.Yog‘ochdan turli buyumlar tayyorlash uchun yog‘och materiallarni o‘lchash va rejalash kerak bo‘ladi. Buning uchun maxsus asboblardan foydalaniladi.
O‘lchash deb yog‘och materialning o‘lchamlarini va shaklini aniqlashga aytiladi. Bu asboblarga chizg‘ichlar, metr, ruletka, go‘niyalar, xatkash va o‘lchov andozalari kiradi.O‘lchov andazalari bir xil buyumni ko‘plab tayyorlashda qo‘llaniladi.
O‘lchov andazasi bir xil uzunlikni ko‘p marta o‘lchash uchun kerakli kattalikda tayyorlangan reyka, tayoqcha yoki shu kabilardan iborat. Tayyor buyum namunasidan ham foydalansa bo‘ladi.Yog‘och materiallaridan buyumlar tayyorlashda yog‘ochni turli yo‘nalishlarda arralash ishlarini bajarish uchun kerak bo‘ladi. Bunda yog‘ochni ko‘ndalangiga, bo‘yiga, xar xil qiyalikda ham turli egri chiziqlar bo‘ylab qirqiladi. Bu ishlar asosan har turli arralar yordamida arralash orqali bajariladi. Bu arralar tuzilishiga ko‘ra qo‘l kuchi ishlatiladigan, elektr va zanjirli arralarga bo‘linadi. Yog‘ochdan boshqa materiallarni arralash uchun maxsus arralar ishlatiladi. Arralar qo‘l arra (dasta arra), ikki kishi birgalikda ishlatiladigan sarjin (g‘o‘labo‘r) arra va taxtabur arralarga bo‘linadi. Arralarning turlari ko‘p bo‘lib, ularning asosiy qismi po‘latdan tayyorlanadi. Arra tanasining Qo‘l arralari burcharra, burama yoy arra deb ataladigan turlari ham bor. Faneralar kesish uchun lobzik arralardan keng foydalanadilar .
Lobzik- “P” harifi shaklidagi stanok ramkadan iborat bolib uning ichiga lobzik plotnosin keltirish uchun qisqichlar ornatilgan . Yuqoriga qisqich surilma vintiga o’rnatiladi ,u har hil uzunlikdagi platnolarni o’rnatish va taranglash imkonini beradi .
Lobzik bilan arralashda arralashda arralanadigan fanerani mahsus moslamaga ’rnatib olinadi . Bu moslama burchaklik shaklida arralangan taxtachadan iborat bo’lib uni duradgorlik dastgohining yoki yozuv stolining chetlariga strubkinalar bilan o’rnatiladi . Lobzikning tishlari tiluvchi arra tishlariga ohshash bolib , uni stanoka tishlarini dastaga qaratib o’rnatiladi . Lobzik bilan arralashda stanok aylanib ketib arraning izidan chiqishi , platnoning uzilish roy bermasligi uchun uni hamma vaqt billaka tirab turib arralanadi .
Burcharralar tanasi yupqa bo‘lib, tor iz hosil qilish orqali aniq arralash ishlarini bajarish uchun xizmat qiladi. Shu bilan birga arralash uchun kamroq kuch sarflash imkonini beradi. Ularni ishlatish vaqtida yupqa tanasini tarang tutib turish uchun maxsus moslamadan foydalaniladi. Moslamaga o‘rnatilgan burcharraning tuzilishi arra tanasi, 2 ta quloq, 2 ta dasta, 1 ta kergi chilvir va burov tayoqchasidan iborat.
Texnik konstruktsiyalash va modellashtirishda bir xil tipdagi qurilmalar, modellar va maketlarni tay yorlash uchun ta‘limning frontal shaklidan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Texnik konstruktsiyalash va modellashtirish bo`yicha amaliy mashg`ulotlar deganda o`quv - mehnat faoliyatining izchil tashkil etilishi tushuniladi. Bu faoliyat ham kollektiv, ham individual ish turlarini o`z ichiga oladi va bu ishlar pedagog tomonidan tashkil qilinib, bunda talabalarning o`quv materiallarini aktiv, ongli va mustahkam o`zlashtirishi ko`zda tutiladi. Texnik konstruktsiyalash va modellashtirishda bir xil tipdagi qurilmalar, modellar va maketlarni tay yorlash uchun ta‘limning frontal shaklidan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Bunda pedagog talabalar uchun tegishli murakkablikdagi ob‘yektlarni tanlaydi. U konstruktsiyalash bo`yicha ta‘limning frontal shaklidan foydalanishda butun gruppani modellashtirishning faqat bitta ob‘yekt bilan shug`ullanishga tayyorlaydi va bu tadbir uni tayyorlashga sarflanadigan vaqtni, texnik - texnologik hujjatlar hajmini, bir xil tipdagi asbob va moslamalarni, o`xshash mehnat usullarini ko`rsatish va hokazolarni ancha kamaytiradi. Konstruktor yog‘ochda radial va tangensial yo‘nalishda sodir bo‘ladigan deformatsiyalanishni nazarda tutishi va buyum detallarini ana shu deformatsiyalarni hisobga olib joylashtirishi kerak. Shunday qilinganda buyumning shakli va mustahkamligi o‘zgarmaydi. Yog‘och tolasini xohlagan yo‘nalishda kesish undan tayyorlangan detalning mustahkamligiga putur yetkazadi. Shuning uchun, masalan stullarning orqa oyoqlarini yog‘och tolalari kamroq kesiladigan qilib loyihalash kerak. Shuningdek, yog‘och tolalarining yo‘nalishi detalning uzunligi bilan ustma-ust tushgan yoki undan ko‘p chetlashmagani ma’qul.
Ayrim detallardagi tolalar yo‘nalishi cho‘zuvchi yoki siquvchi tashqi kuchlar yo‘nalishiga to‘g‘ri kelishi va eguvchi kuchlar yo‘nalishiga perpendikulyar bo‘lishi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
