|
2.Mavzu tasnifi
1.Faneraning tarkibi va tayyorlanadigan buyumlar .
Faner deb, g‘o‘lalarni tilish, randalash, yo‘nish yo‘li bilan olinadigan yupqa yog‘och taxta materialga aytiladi. Qalinligi 1,5x18 mm, o‘lchamlari 1220x2440Ч725x1525 mm bo‘ladi. Tayyorlash usuliga ko‘ra, tilingan, randalangan, yo‘nilgan va yelimlangan fanerlar bo‘ladi. Shpon – qalinligi 0,1 dan 10 mm gacha bo‘lgan yupqa yog‘ochdan yasalgan material. U mebel, eshik, pol va hokazolarni ishlab chiqarishda panellarga yopishtiriladi.
DSP va DVP – yog‘och qipiqli va tolali plitalar. Ularning qalinligi 500ч100 mm, eni 1200ч2400 mm, uzunligi 5400 mm gacha bo‘ladi . Plitalar pol tayyorlash, devor va shiplarni qoplash, eshik qanotlarini tayyorlashda ishlatiladi.
Fanerni yelimlash usuli: a) shpon lentasi; b) faner.
Toq sonli shponlardan elimlab tayyorlangan qavatli yog‘och materiallar faneralar deb ataladi. SHponlarning qalinligi 1 mm. atrofida bo‘lib oq qayin va tilog‘och daraxtlardan tayyorlanadi. Tashqi qavatdagi shponlar doimo bir-biriga parallel joylashadi. Qurilishda elimlangan va yuqori namlikka chidamli faneralar ishlatiladi. Elimlangan faneralarning shponlari namlikka chidaml mlar, ya’ni fenolformaldegid elimi bilan elimlangan bo‘ladi. Agar shponlar karbomid elim bilan elimlangan bo‘lsa o‘rtacha chidamli faneralar paydo o‘ladi. Buturdagi faneralar namlik kam bo‘lgan joylarda keng qo‘llaniladi. SHu ababli, ularning markalari ham elimlarning nomiga mos ravishda FSF va FK deb taladi. Elimlangan faneralarning varaqlrining qalinliklari 8=6-12 mm bo‘ladi. Konstruksiyalar tayyorlashda eng ko‘p 7-qavatli fanera keng qo‘llaniladi. Faneralarning o‘lchamlari qo‘yidagicha bo‘ladi.
Namlikka chidamli smolalar bilan shimdirilgan (bakelizirovannaya) faneralar uksak mustahkamlikka ega bo‘lib qurilishda keng qo‘llaniladi. Bu turdagi aneralarning o‘lchamlari esa qo‘yidagicha bo‘ladi. Qalinligi =5... 18 mm, uzunligi l = 1500...7700 mm, eni esa b = 1200... 1500 mm ga tengdir.
Faneralarning mustahkamligi oddiy igna bargli daraxtning mustahkamligidan 2,5 barobar kattadir (tolalari bo‘ylab). Hozirgi vaqtda tilog‘och daraxtidan faneralar tayyorlash bo‘yicha katta amaliy ishlar qilinmoqda, chunki, bu turdagi daraxtlarning zahirasi jami mavjud o‘rmonlarning 37 foizini tashkil qiladi. Yog‘ochdan ta yyorlangan uy-ro‘zg‘or buyumlari turli xil bo‘lib,ulardan ko‘pincha yog‘ochdan yasash qulay hisoblanadi. Ularning asosiy turlari oshxona buyumlari, mehmonhona, yotoqxona hamda ro‘zg‘orda ishlatiladigan turli asboblar va buyumlar yog‘och qismlaridan iborat. Yog‘och, faner va plita materiallarni arralash uchun qattiq qotishmadan yasalgan plastinalari bo‘lgan yog‘och kesuvchi diskli arralardan foydalaniladi. Ular bichimi dumaloq arrali dastgohlar va avtomatik liniyalarga o‘rnatiladi.
Ko‘ndalangiga arralash dastgohlari rolikli va tirgak chizg‘ichli stollar bilan jihozlanadi; roliklar va chizg‘ichlar bevosita dastgoh yaqiniga joylashtirilib, bunda stol chap tomonining uzunligi 7 m, o‘ng tomoni esa eng uzun zagotovkadan biroz uzunroq — taxmman 3 m ga yetkaziladi. Ishni boshlashdan oldin arraning stolga nisbatan vertikal tekislikdagi vaziyati va yo‘naltinivchi chizg‘ich to‘g‘ri o‘rnatilganligi tekshiriladi.
Taxtalar reja chiziq yoki tirgaklar bo‘yicha arralanadi, bunda taxtaning nuqsonli joylari arralab tashlanadi va birinchi navbat- da, uzun bo‘laklar olinadi; arralash jarayonida taxta yo‘naltiruv- chi chizg‘ichga zich tegib turishiga e‘tibor berish kerak, chunki zich tegib turmasa, u qiyshiq arralanadi. Arralash paytida ish- chilar taxtani tirgakkacha surib borishadi, keyin ishchilardan biri chap qo‘li bilan taxtani yo‘naltiruvchi chizg‘ichga qisib turadi, o‘ng qoii bilan esa taxtaga arrani ravon, siltantirmasdan surib boradi.
Uy-ro‘zg‘or buyumlaridan har birini tayyorlashda uning bajariladigan vazifasiga qarab qanday yog‘och turidan maqsadga muvofiq bezatib turadigan buyumlardan biri mebellar hisoblanadi. Mebellar yo‘och materiallardan tayyorlanadi. Yog‘ochdan turli xil ko‘rinishlardagi buyumlarni tayyorlash mumkin. Yog‘och ishlanishi oson va tabiiy hom – ashyo bo‘lganligi uchun undan turmushda juda ko‘p foydalaniladi. Uyimizga bezak va ko‘rk bag‘ishlab turadigan stol, stul, turli xil mebellar asosan yog‘ochdan yasaladi. Bugungi kunda yog‘ochdan mebellar tayyorlashda zamonaviy xom - ashyo materiallaridan foydalaniladi. Mebellarning turlari turlicha bo‘lib, uyqu va dam olish uchun mo‘ljallangan mebellar, kiyim kechaklarni saqlash uchun mo‘ljallangan mebellar, oyoq kiyimlar va televizor, radio va boshqa texnik vositalarni saqlash uchun mo‘ljallangan mebellar kiradi. Mebellar honadonlarda ixcham va chiroyli qilib joylashtirilishi lozim. Texnik vositalar uchun mo‘ljallangan mebellarning tashqi ko‘rinishi yorqin ranglarda hamda ochiq joylari ko‘proq bo‘lishi lozim. Ochiq qoldirilgan joylar qo‘yiladigan texnik vositaning o‘lchamiga qarab moslanadi. Kiyim kechaklar uchun mo‘ljallangan mebellarda kiyim kechaklarni tartibli joylashtirish uchun maxsus javonlar bo‘ladi.
Duradgorlik buyumlarining sifatini yaxshilash, chiroyli, mustah kam, nam, yorug‘lik, havo ta’siriga chidamli qilish hamda xizmat kо‘rsatish muddatini oshirish uchun ularning sirti pardozlanadi. Masalan, yog‘och tabiiy gullarini saqlovchi tiniq bo‘yoqlar bilan bo‘yaladi, tiniq qat lam lar bilan qoplanadi yoki uning ustiga faner yopishtiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
