|
Gid-tarjimon xizmati
2.2-rasm. Turistik mahsulotning tarkibiy tuzilishi
Xulosa
Xalqaro turizm bozori, keyingi o‘n yil ichida ancha rivojlanib, o‘zida global moliyaviy iqtisodiy inqiroz ta’sirini jiddiy his etmoqda. Turizm va sayohatlar butun jahon kengashi (WTTC) ma’lumotlariga ko‘ra, 2008 yilda turdosh tarmoqlar ulushini hisobga olganda jahon yalpi ichki mahsulotda turizmning ulushi 9,9% ni tashkil qilgan.
Ko‘pchilik mamlakatlar uchun turizmdan tushadigan daromadlar ular byudjetining sezilarli qismini tashkil qiladi. Misol uchun, multiplikativ samaradorlikni hisobga olish bilan YAIMda turizm sohasining ulushi Fransiyada 10,9%, Germaniyada 8,6%, Buyuk Britaniyada 9,2%, Rossiyada 6,9% tashkil qilgan. O‘zbekistonda esa ushbu ko‘rsatkich atigi 1,8 %.
2010 yilda Xalqaro turizmning tiklanishida yuqori sur’atlar kuzatildi. Xalqaro turistik tashriflarning 2009 yilda 4 % ga kamayishi, bu global iqtisodiy inqiroz tasiri bo‘lib, ammo 2010 yilga kelib 7%ga ortishi kuzatildi va bu 935 mln. kishini tashkil qildi. Jahondagi ko‘pchilik turistik manzillar (destinatsiyalar) inqiroz davrida ijobiy natijalarga erishdi, bu keyingi vaqtlarda ko‘rilgan zararni qoplashga yoki ularni ushbu maqsadga yaqinlashishiga imkon beradi. Shu bilan birga tiklanish sur’tlari bir xilda bo‘lmadi va bu jarayonda yetakchilik pozitsiyasini, birinchi navbatda, o‘sib boruvchi iqtisodiyotga ega bo‘lgan mamlakatlar hisobiga to‘g‘ri keladi.
Keyingi vaqtlarda xalqaro turizmda yangi tendensiya kuzatilmoqda, xususan, o‘tgan 2010 yilda Yevropaliklar qisqa ta’tilni maqbul ko‘rishib, uni o‘z mamlakatlarida o‘tkazishga intilmoqdalar. Bundan tashqar turizmning noan’anaviy turlari rivojlanmoqda, misol uchun, ishqibozlarni halqaro sport musobaqalariga borishi (futbol, hokkey o‘yinlari va h.k), karnavallarda ishtirok etishi va boshqa ko‘ngil ochar tadbirlar. Turizmning qishloq, sarguzasht, ekologik va boshqa turlari rivojlanayotganini ta’kidlash lozim va bu keyingi vaqtlarda jahonning barcha mamlakatlarida turli yosh kategoriyalaridagi turistlar e’tiborini tortmoqda.
Yaqin vaqtlargacha turistik bozorning tez rivojlanayotgan sigmentlaridan biri bu ishga doir va kongress turizmi (MICE-turizm) hisoblanadi. Bu ko‘p jihatdan iqtisodiyotni glaballashuvi va o‘sishi bilan bog‘liq bo‘lib, natijada ishbilarmon kishilar safarlari sonini ko‘payishiga olib kelgandi. MICE turizmiga xizmat ko‘rsatishi uchun kundalik mamalakatlarda o‘ziga xos infratuzilma yaratildi, u o‘z ichiga konferensiya zali, ishga doir muzokaralar olib boriladigan bino, zamonaviy kommunikatsiya aloqasi, maxsus avtotransport xizmati, tarjimonlar va kotib, referentlarni qamrab olgan biznes-oteldan iborat. Biroq jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi birinchi navbatda aynan shu turizm turiga ham ta’sir qildi, ishbilarmonlik maqsadlaridagi tashriflar ko‘rsatkichi keskin pasaydi.
Adabiyotlar ro’yxati
Дурович А.П. Маркетинг в туризме: Учеб. пособ. - Минск:
Новое знание, 2004.
Котлер Ф. Дж Боуэн. Дж. Мейкенз Маркетинг. Гостеприимство. Туризм. Учебник, второе издание. 14. Medlik, Dictionary of Travel, Tourism and Hospitality. Printed and bound in Great Britain by Biddles Ltd - 3"1 ed. 2003.
Tuxliyev I.S., G.H. Qudratov, Pardayev M.Q. Turizmni rejalashtirish. Toshkent - «Iqtisod - moliya» 2010.
Tuxliyev I.S., A.B.Bektemirov, Z.I.Usmanova. Turizmda strategik marketing Samarqand 2010 y.
Б. Kamilova F.K. - «Xalqaro turizm bozori» // O'quv qo'llanma, Toshkent. TD1U-2001
Восколович H.A. Маркетинг туристских услуг: Учебник. 2-е изд., перераб. и доп. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2009. - 207 стр.
Ветитнев А.М. Интернет-маркетинг санаторно-курортных услуг: Учебное-методической пособие. - М.: Финансы и статистика, 2007. - 160 стр.
Дурович, А.П. Маркетинг гостиниц и ресторанов: Учебное пособие. 2- изд. — М.: Новое знание, 2006. — 632 стр.
Ефимова О.П. Экономика гостиниц и ресторанов: Учебное
пособие.- 4-
е. изд. стер.- Минск: Новое знание,2008.392 стр.
Kamilova F.K.—Xalqaro turizm bozori. O’quv qo’llanma. Toshkent. TDIU 2007 y. - 164 bet.
Internet saytlari.
https://lex.uz
https://kun.uz/uz/
https://hotel-all.ru/
https://hotel-all.ru/
https://lex.uz/docs/
https://buhconsul.ru/
Do'stlaringiz bilan baham: |
