Urganch davlat universiteti fizika-matematika fakulteti 5130100-matematika ta’lim yo‘nalishi

Nuqtaviy baholar
tasodifiy miqdorning kuzatilgan qiymatlari, ya’ni tanlanma quyidagi statistik taqsimotga ega:
.
Bu yerda - variantaning chastotasi va
- tanlanma hajmi.
Tanlanmaning o’rta qiymati ni bosh to’plamning siljimagan bahosi bo’lib xizmat qiladi.
Tanlanmaning dispersiyasi bosh to’plam dispersiyasining siljigan bahosi bo’lib xizmat qiladi.
bo'lgani uchun bu baho siljigandir.
Bunda - bosh to'plam dispersiyasi.
“Tuzatilgan” dispersiya

bosh to’plam dispersiyasining siljimagan bahosi sifatida xizmat qiladi.
bo’lgani uchun bu baho siljimagandir.
Tanlanma dispersiyani hisoblaganda quyidagi formuladan foydala-
nish qulay:

Tanlanma dispersiyadan olingan kvadrat ildiz tanlanmaning o‘rtacha kvadratik chetlashishi deb ataladi.
“Tuzatilgan” o'rtacha kvadratik chetlashish tanlanma “tuzatil- gan” dispersiyadan olingan kvadrat ildiz bilan aniqlanadi:

Bosh to’plam modasining bahosi sifatida tanlanmada eng ko'p uchraydigan varianta bilan aniqlanuvchi tanlanmaviy moda ishlatiladi, ya’ni:

Bosh to’plam medianasining bahosi sifatida variatsion qatorning o’rtasiga to’g’ri keladigan varianta yoki variantalar bilan aniqlanuvchi tanlanmaviy mediana ishlatiladi:|

Eng katta va eng kichik variantalar orasidagi farq R - tanlan- maning kengligi (yoki variatsion qator kengligi) deyiladi:
.
M - bosh to’plamning bizni qiziqtirgan xossaga ega bo'lgan elementlari sonining N - bosh to’plam elementlarining umumiy soniga nisbati bosh ulush (yoki bosh to'plamdagi shu xossa ega bo'lgan elementlar chastotasi) deyiladi: .
Bosh ulushning nuqtaviy bahosi sifatida tanlanmaviy ulush, ya’ni tanlanmadagi bizni qiziqtirgan xossaga ega bo'lgan elementlar soni m ning tanlanma elementlarining umumiy soni n ya’ni tanlanma hajmiga nisbati (ya’ni tanlanmadagi shu xossa ega bo’lgan elementlar chastotasi) xizmat qiladi.