Urdu pedagogika fakulteti yo`nalishi guruh talabasi ning “umumrivojlantiruvchi mashqlar va ularning guruhlari” mavzusida tayyorlagan

3. Saflanish mashqlari Saflanish mashqlari (davra,kolonna, shcrenga...) Qayta saflanishlar.Turli tomonlarga burilishlar,tarqalish va yig‘ilishlar

• Safmashqlariga - saf usullari, saflanish va qayta saflanish, bir joydan ikkinchi joyga ko'chish usuUari, orani ochish va yaqinlash-tirishlar kiradi. Saf mashqlari yordamida jamoa bo‘lib harakat qilish, ritm va shiddat hissiyotini tarbiyalash masalalari muvaffaqiyatli bajariladi, intizomlilik va uyushqoqlik ortadi.
• Ko‘p sonli talabalar qatnasha oladigan saflanish turlarining ko‘pligi tufayli saf mashqlari ommaviy gimnastika chiqishlarining tarkibiy qismini tashkii qiladi. Safdagi harakatlar va buyruq-larning ko‘pgina qismi O‘zbe-kiston Qurolli Kuchlari Usta-vining saf harakatlari direktiva-sidan, ozroq qismi esa gimnastika mashg‘ulotlari jarayonida ama-liyotda qo'llaniladigan atamalar-dan foydalanilgan.

Saf mashqlari quyidagi to‘rt guruhga bo‘linadi:

• I.Saf usullari.
• 2. Saflanish va qayta saflanishiar.
• 3.Joydan joyga ko‘chish.
• 4. Orani ochish va jipslashish.

Safusullari ~ turgan joyda ijro etiladigan saf harakatlaridan iborat. Bu mashqlarning ahamiyati, eng avvalo, shundan iboratki, ular yordamida intizom va uyushqoqlik tarbiyalanadi.

• 1.«SAFLAN!» Bu buyruqqa ko'ra, talabalar safda turadilar.
• 2.«TEKISLAN!» Bu buyruqqa ko‘ra, talabalar bir chiziqqa tekislanadilar, chapga «tekislan», o'ngga «tekislan».
• 3.«ROSTLAN!» Bu buyruqqa ko‘ra, talabalar safda tik turadilar. Bu gimnastikada asosiy tik turish holatiga to‘g‘ri keladi.
• 4.«QAYTARILSIN!» Ushbu buyruqqa ko‘ra, oldingi holatga qaytiladi.
• 5.«ERKIN!» Bu buyruqqa ko'ra, talabalar turgan joylaridan jilmasdan, bir oyoqni tizzadan bo‘shatib, erkin turadilar.

6.«0‘NGGA!» (chapga) «ERKIN!» talaba o‘ng (chap) oyoqni o‘ng (chap)ga bir qadam qo‘yib, gavda og‘irligini har ikki oyoqqa taqsimlaydi va qo'llarini orqaga tutadi.

• 6.«0‘NGGA!» (chapga) «ERKIN!» talaba o‘ng (chap) oyoqni o‘ng (chap)ga bir qadam qo‘yib, gavda og‘irligini har ikki oyoqqa taqsimlaydi va qo'llarini orqaga tutadi.
• 7. «GURUH TARQAL!» buyrug‘i berilganda, talabalar safdan chiqib, zalda (maydonda) erkin joylashadilar.
• «Guruh, oralarni o‘ngga (chapga, o'rtaga) ikki yoki uch qadamga kengaytiring!». Bu buyruq safdagi talabalarni bir-birlaridan oralari ochiq bo'lgan safga aytiladi.
• Guruhni yig‘ish uchun turgan joyda «Guruh, o‘ng (chap, o‘rta)ga JIPSLAN» buyrug‘i beriladi.
• 8.«GURUH tartib bilan SANA!»,«Bo‘lim, bir va ikkiga, uchga (to‘rt, besh va h.k.) SANA!» va boshqalar, hisob o‘ng qanotdan boshlanadi. O‘z tartib raqamlarini aytayotgan talaba ayni vaqtda boshini tez chap tomondagi talabaga qaratib buradi va keyin dastlabki holatga qaytadi.
• 9. Turgan joyda burilishlar (buyruqlar «O'ngga!», «Chap-ga!», «Ort-ga!», «Yarim chap-ga!»). Ayrim hollarda buyruqlarni topshi-riqlar bilan almashtirish mumkin, biroq qayd etilgan mashqlar (turgan joyda burilishlardan tashqari) buyruqqa ko‘ra bajarilishi loam.