Uo‘K: 62(075) kbk

14.13-rasm. Radiografiya chizmasi:
1 – rentgen trubka; 2 – qo‘rg‘oshin qoplamali g‘ilof; 3 – yoritib ko‘rila­ digan metall; 4 – qora qog‘oz (kasseta)dagi fotoplyonka; 5 – qo‘rg‘oshin plastinkalar; 6 – metaldagi nuqson.

Kserokontrolning nisbiy sezgirligi radiografik tekshiruvga ya- qin. Kseroradiografiyaning radiografiyaga nisbatan afzalligi – surat olish unumining yuqoriligi va quruqlayin proyavka qilish. Sanoatda qalinligi 20 mm gacha bo‘lgan payvand birikmalarni tekshirish uchun ÏÊЖ2, Ýðãa-C turidagi va boshqa kseroquril- malar ishlatiladi.

R, γ – nur- lar– nurlar

m)
14.14-rasm. Payvand chokni yoritib ko‘rish sxemalari:

a, b – uchma­uch birikmalar; d, e – ustma­ust birikmalar; f, g – bur­ chak birikmalar; h, i – tavr birikmalari; j, k, l, m – halqali birikma.


Radioskopiya usulda tekshirishning mazmuni shundan iborat- ki, payvand chok nuqsoni nurlanish vaqtida televizion ekranda tasvirlanadi (14.15-rasm).
Payvand birikmalar 2 rentgen apparati 1 yordamida nurlan- tiriladi. Rentgen nurlari elektron-optik o‘zgartirgich 3 ga o‘ta-
di; bu o‘zgartirgich vakuum trubkasidan tuzilgan bo‘lib, nurla- nish manbayiga (rentgen apparatiga) va nurlanadigan buyumga qaragan tomonning ichida f luorestsirlovchi qatlam qoplangan yupqa aluminiy ekran mahkamlangan. Bu qatlamga yorug‘lik- ni sezuvchi qatlam – fotokatod (oddiy televizion trubkalarda- gi kabi) qoplangan. Ikkinchi tomondan elektron-optik o‘zgar- tirgichda diafragma hamda kuchaytiruvchi ekran bor. Bunday o‘zgartirgichdan o‘tish optikasi 4 orqali signallar uzatish tele- kamerasi 5 va undan televizor 7 ga uzatiladi. Tekshirishning bu usuli operator ish unumini keskin oshirish imkonini beradi. Bunda nurlantiriladigan buyumning ichki holatini kuzatib qol- masdan, hatto uni foto yoki kinoapparat yordamida fotosurati- ni ham olish mumkin. Bunday qurilma boshqarish pulti 6 dan boshqariladi.