Uo‘K: 62(075) kbk

Qoplamali elektrodlarning klassifikatsiyalari. Dastaki yoy payvandlashda qo‘llaniladigan elektrodlar ÃÎCÒ 9466–75 «Eritib qoplash va yoy dastakli payvandlash uchun metal qoplamali elek- trodlar klassifikatsiyasi, o‘lchamlari va umumiy talablar» bo‘yicha quyidagi asosiy belgilari bo‘yicha klassifikatsiyalanadi:

1. 
   Elektrodlar payvandlanadigan metallarning turlariga qarab quyidagi sinflarga bo‘linadi:
   

1. 
   uglerodli va kam legirlangan konstruksion po‘latlar uchun (shartli belgisi – «Ó»);
   
2. 
   legirlangan konstruksion po‘latlar uchun (shartli belgisi – «Ë»);
   

4. 
   issiqbardosh po‘latlar uchun (shartli belgisi – «T»);
   
5. 
   yuqori legirlangan alohida xususiyatga ega bo‘lgan po‘latlar uchun (shartli belgisi – «Â»);
   
6. 
   Eritib qoplashga mo‘ljallangan alohida xususiyatli qatlam hosil qiluvchi elektrodlar (shartli belgisi – «Í»).
   

2. 
   Qoplamaning qalinligi: Elektrodning umumiy diametri «D» ni elektrod o‘zagining diametri «d» ga nisbatiga bog‘liq holda aniqlanadi va quyidagi guruhlarga bo‘linadi.
   

1. 
   D/d1,2 – yupqa qoplamali elektrodlar (shartli belgisi – «M»);
   
2. 
   1,2 D/d 1,45 – o‘rtacha qoplamali elektrodlar (shartli belgisi – «C»);
   

4. 
   1,45 D/d 1,8 – qalin qoplamali elektrodlar (shartli belgisi
   

– «Ä»);

4. 
   D/d 1,8 – o‘ta qalin qoplamali elektrodlar (shartli belgisi
   

– «Ã»).

3. 
   Elektrodlar tayyorlanish aniqlik darajasi, qoplama yuzasi- ning tekisligi, payvand chokining bir tekisdaligi va oltingugurt bilan fosforning miqdoriga qarab (payvand chokdagi) quyidagi guruhlarga bo‘linadi (6.9-jadval):
   

8. 
   ­jadval
   

Eritib qoplanayotgan metalning oltingugurt va fosforning mav- judlik chegarasi, %

Elektrod turlari	Oltingugurt				Fosfor
	Elektrodlar guruhlari
	1	2	3	1		2	3
Э38 Э42 Э46 Э50	0,045	0,040	0,035	0,050		0,045	0,040
Э42A Э46A Э50A Э55 Э60	0,035	0,030	0,025	0,040		0,035	0,030
Э70 Э85 Э100 Э125 Э150							0,035

4. 
   Elektrodlar qoplamasining turi bo‘yicha quyidagi guruhlar- ga bo‘linadi:
   

1. 
   kislota qoplamali (shartli belgisi – «A»);
   
2. 
   asosiy qoplamali (shartli belgisi – «Á»);
   

4. 
   selluloza qoplamali (shartli belgisi – «Ö»);
   
5. 
   rutil qoplamali (shartli belgisi – «Ð»);
   
6. 
   aralash turdagi qoplamali qo‘shaloq belgili (masalan, AÖ);
   
7. 
   boshqa turdagi qoplamali (shartli belgisi – «Ï»);
   
8. 
   qoplama tarkibida 20% dan ko‘p temir kukuni bo‘lgan elektrod- lar uchun, guruh shartli belgisiga qo‘shimcha «X» harfi yoziladi.
   

5. 
   Payvand choklarini bajarilishiga ruxsat etilgan fazoviy holat- lariga qarab elektrodlar 4 guruhga bo‘linadi:
   

1. 
   hamma fazoviy holatlar uchun mo‘ljallangan elektrodlar (shartli belgisi – «1»);
   
2. 
   vertikal holatning «tepadan pastga» ko‘rinishidan boshqa ham- ma holatlar uchun mo‘ljallangan elektrodlar (shartli belgisi – «2»);
   

4. 
   pastki holat, gorizontal holat va vertikal holatning «pastdan tepaga» ko‘rinishlari uchun mo‘ljallangan elektrodlar (shartli bel- gisi – «3»);
   
5. 
   pastki holat va pastki holatlarda «qayiqsimon» ko‘rinishlarga mo‘ljallangan elektrodlar (shartli belgisi – «4»).
   

6. 
   Payvandlashda ishlatiladigan tok ko‘rinishi, qutbi hamda salt yurish kuchlanishning kattaligiga qarab elektrodlar 10 ta ko‘rinishga bo‘linadi (6.10-jadval).
   

9. 
   ­jadval
   

Ishlatiladigan tok va kuchlanishga nisbatan elektrodlarning bel- gilanishi

Tavsiya etilgan qutb	Ta’minlovchi manbaning salt ishlash kuchlanishi Us.y.u., V	Raqam belgilari
teskari	-	0
Har xil	50±5	1
to‘g‘ri	50±5	2
teskari	50±5	3
Har xil	70±10	4
to‘g‘ri	70±10	5
teskari	70±10	6
Har xil	90±5	7
to‘g‘ri	90±5	8
teskari	90±5	9