Uo‘K: 53(072) kbk

3.15. Birgalikdagi o‘lchash – совместные измерения
- 
joint 
measurements - 
turli nomli ikki va undan ortiq kattaliklar orasidagi 
munosabatni topish uchun bir vaqtda o‘tkaziladigan o‘lchash. 
3.16. 
Birlamchi 
o‘lchash 
o‘zgartirgichi 
– 
первичный 
измерительный преобразователь – en sensor
- o‘lchanayotgan fizik 
kattalik bevosita ta’sir qiladigan, ya’ni o‘lchash asbobining o‘lchash 
zanjiridagi birinchi o‘zgartirgich. 
3.17. Birlik etaloni – эталон единицы - standard unit - 
fizik kattalik 
birligini yuqori aniqlik bilan qaytara oladigan va uni saqlash uchun 
mo‘ljallangan o‘lchash vositasi.
3.18. Datchik – датчик
-
sensor
konstruktiv jihatdan yagona tuzilgan 
va undan o‘lchanadigan signallar olinadigan birlamchi o‘zgartirgich. 
3.19. Davlat etaloni- государственный эталон - state standard -
vakolat berilgan milliy organning qarori bilan u yoki bu davlat hududiga 
o‘lchov birligining o‘lchami sifatida e’tirof etilgan etalon.
 
3.20. Differensial usul – дифференциальный метод - differential 
method -
asbob o‘lchanayotgan kattalik bilan o‘lchov qiymatlari farqini 
ko‘rsatadi. Bu usulning o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, o‘lchash 
jarayoni mobaynida o‘lchanayotgan kattalikning qiymati o‘lchov qiymati 
bilan qisman muvozanatlashadi. Qarshilikni muvozanatlashmagan ko‘prik 
sxemasi yordamida o‘lchash differensial usulga misol bo‘la oladi. Bu 
usulning aniqligi o‘lchanayotgan kattalik va o‘lchovning bir-biridan qancha 
farq qilishiga bog‘liq. Ushbu farq qancha kam bo‘lsa, usulning aniqligi 
shuncha yuqori bo‘ladi. 
3.21. Dinamik o‘lchashlar –динамическиеизмерения - dynamic 
measurements -
qiymatlari o‘lchash jarayonida o‘zgarib turadigan 
kattaliklarni o‘lchashlar. Masalan, vaqt bo‘yicha o‘zgaradigan kattalikning 
oniy qiymatini o‘lchash dinamik o‘lchashga kiradi. 

---

89