Uo‘K: 53(072) kbk

Eslatma: 1. Suratda kontakt simi bitta , maxrajda esa u ikkita bo‘lganda; 2. “-“ 
ishora kontakt simi osilish strelasi manfiy ekanligini bildiradi.
Kompensatsiyalangan kontakt osmalardagi yuklangan ushlab turuvchi 
tros va yuklanmagan kompensatsiyalangan ushlab turuvchi tros (kontakt 
simlari osilishiga qadaq) taranglik qiymatlari 6.12- jadvalda keltirilgan.
Anker uchastkaning istalgan nuqtasida kompensatsiyalanmagan ushlab 
turuvchi tros maksimal tarangligi 6.12- jadvalda tegishli kontakt osmasi va 
tros uchun keltirilgan qiymatlaridan ko‘pi bilan 10% ga ortishi mumkin. 

---

324
6.12- jadval 
Kompensatsiyalangan 
osma turi 
Yuklangan ushlab 
turuvchi tros 
tarangligi 
Tros markasi 
Yuklangan ushlab 
turuvchi tros 
tarangligi 
М-120+МФ-100 
16 
М-120 
13 
М-120+2МФ-100 
18 
М-120+2МФ-120 
18 
М-95+МФ-100 
14 
М-95 
10 
М-95+2МФ-100 
15 
ПБСМ-95+МФ-100 
16 
ПБСМ-95 
13 
ПБСМ-95+2МФ-100 
18 
ПБСМ-70+МФ-100 
14 
ПБСМ-70 
10 
ПБСМ-70+2МФ-100 
15 
ПБСМ-70+МФ-85 
ПБСМ-95+МФ-120 
Eslatma: mis kontakt simi uchun jadvalda keltirilgan ma’lumotlar kam legirlangan 
va bronza simlar uchun ham o‘rinli. 
6.122. Simlardagi muzlamani eritish (S.m.e.) – Плавка гололёда на 
проводах – Melting ice on wires - 
kontakt tarmog‘i va bo‘ylama elektr 
ta’minoti liniyalari, signalizatsiya, markazlashish va blokirovka(SMB)ning 
havo liniyalari va b. simlardagi muzlamani 
 
yo‘qotish.S.m.e. da simlar 
bo‘ylab qisqa vaqt davomida simlarni qizdirib undagi muzlamani eritadigan 
tok o‘tkaziladi. S.m.e. quyidagi ikkita variantda olib boriladi: -iste’molchilar 
elektr ta’minoti to‘xtatilgan holatda; - iste’molchilar elektr ta’minoti 
saqlangan holatda. Muzlama qatlamining qalinligi, atrof-muhit harorati, 
shamol tezligi va beriladigan tok zichligiga qarab eritish jarayoni 10-25 min 
davom etadi. Odatda, muzlama liniyaning barcha qismida paydo bo‘lmaydi. 
Shuning uchun ham o‘tayotgan tok ushbu rejim uchun uzoq muddat o‘tishi 
ruxsat etilgan qiymatidan ortib ketmasligi lozim, chunki liniyaning muzlama 
hosil bo‘lmagan qismidagi simlar ortiqcha qizib ketishi mumkin.
Ikkita yo‘lli o‘zgaruvchan tok t.y. uchastkalarida S.m.e. uchun kontakt 
tarmog‘i tortuvchi nimstansiyaning 27,5 kV yoki 2x25 kV kuchlanishli 
taqsimlash qurilmalari turli shinaalaridan ta’minlanadi. Bunda har xil 
fazadagi uzoqda jaoylshgan qisqa tutashishda elektr harakat tarkibi harakati 
to‘xtatilmaydi. Kontakt tarmog‘i simlarida muzlama paydo bo‘lishini oldini 
olish maqsadida simlarni muzlamaga qarshi profilaktik isitish tadbiri butun 
muzlama paydo bo‘lish mavsumi mobaynida o‘tkaziladi. Bunda poyezdlar 
harakati grafigini buzmagan holda simlardan ma’lum miqdordagi tok 
o‘tkaziladi. SMB yuqori kuchlanishli liniyalari S.m.e. quyidagi ikkita usul 

---

325
yordamida amalga oshiriladi: 3,3 kV li o‘zgarmas tok bilan; 6-10 kV li 
o‘zgaruvchan tok bilan. O‘zgarmas tok yordamida S.m.e. da SMB yuqori 
kuchlanishli liniyasining uchala fazasiga parallel ravishda tortuvchi 
nimstansiya shinasidan tok beriladi. Bu shinaalarga ulanish 3,3 kV li 
taqsimlash qurilmasidagi tezkor uzgich joylashtirilga maxsus yacheyka orqali 
amalga oshiriladi. Yacheyka SMB yuqori kuchlanishli liniya kamerasi bilan 
kabel tutashtirgich orqali ulanadi. Liniyaning yerlanishi signsl nuqtasi 
drossel-transformatorining o‘rta nuqtasi orqali amalga oshiriladi. 
O‘zgaruvchan tok yordamida S.m.e. da qizdiriladigan liniya oxirlarining bir 
tomoni qisqa tutashtiriladi, ikkinchi tomoniga esa tortuvchi nimstansiya 
shinasidan 6-10 kV kuchlanishli o‘zgaruvchan tok beriladi. S.m.e. ning bu 
usulida sezilarli darajada katta (5000 
𝑘𝑉 ∙ 𝐴
gacha) quvvat sarflanadi, 
shuning uchun 6-10 kV li shinadan bevosita SMB yuqori kuchlanishli 
liniyaga tutashtirgich o‘rnatiladi. O‘zgarmas tok yordamida S.m.e. zonasi 
po‘lat simli liniyalar uchun 8-15 km, po‘lat-alyuminiy simli liniyalar uchun 
16-29 km, o‘zgaruvchan tok yordamida S.m.e. da esa bu mos ravishda 3,6-
20 va 15-50 km ni tashkil etadi.